303
De behoefte aan deze practische oorlogsoefeningen werd bij de groote
Europeesche legers evenwel niet eerder gevoeld, dan toen, na den
Fransch-Duitschen oorlog, het overwinnende Pruisische leger in
alles tot model werd gekozen en dientengevolge ook de sinds jaren in
Pruisen gebruikelijke veldoefeningen op groote schaal werden nage
volgd. Oostenrijk, Italië, Frankrijk voerden ze zeer spoedig in. Ook
Nederland bleef niet achterde jaarljjksche troepenvereenigingen in het
kamp te Milligen geraakten op den achtergrond sedert 1875, toen
voor het eerst manoeuvres op groote schaal in Noord-Brabant
plaats hadden, welke sedert, wanneer de omstandigheden dat toelieten,
jaarlijks in verschillende provinciën werden herhaald.
In ons Indische leger zijn de oefeningskampen nimmer in zwang
geweest en zijn ook manoeuvres, die eenige dagen achtereen duren,
eene onbekende zaak. Voor oefening in de oorlogvoering tegen een
Inlandschen vijand heeft men hier trouwens nimmer zjjne toevlucht tot
dergelijke schijnhandelingen behoeven te nemen 5 men voerde die oorlo
gen in natura steeds in voldoende mate om de troepen de werkelijk
heid niet te doen vergeten. Voor oefeningen tegen een onderstelden
Europeeschen vijand moest men zich tot heden evenwel vergenoegen
met de beperkte manoeuvres, die in den omtrek van elk garnizoen
door de daar aanwezige troepen, soms door die van twee nabijgelegen
garnizoenen, konden worden gehouden en die steeds in één morgen
moesten afloopen, daar anders onvermijdelijk in uitgaven moest worden
vervallen, waarvoor geen gelden beschikbaar waren. Thans is, zoo
als men weet, op de begrooting voor dit jaar, uitsluitend voor „groote
„manoeuvres," eene som van 30.000 aangewezen.
De naam „groote" manoeuvres is blijkbaar ontstaan door verge-
dijking met de daareven aangehaalde, kleinere garnizoensmanoeuvres.
Overigens is deze benaming thans niet meer in zwang. De F.an-
schen noemen hunne jaarlijksche nianoeuvres, door een of meer leger
korpsen te houden, manoeuvres d'automnede Duitschers de hunne
Herbst- of FelduebungenIn Nederland was aanvankelijk de naam
„groote manoeuvresin gebruik, maar thans bezigt men dien van
veldtnanoeuvreswellicht in tegenstelling met de daar te lande ook
gehouden wordende fortmanoeuvres. Dikwijls is de officieele bena
ming daar eenvoudig: „oefeningen met gemengde wapens"De naam van
