310
Meestal wordt aan beide partijen hunne onderstelling en opdracht
intijds gegeven b. v. den dag te voren opdat zjj die kunnen
bestudeeren. Soms geeft men die, overeenkomstig de werkelijkheid
en naarmate van den aard der opdracht, eenige uren vóór of wel bij
her begin der oefening.
Disposition. In 't algemeen verstaat men door dispositiën de in
bevelvorm gegeven beschikkingen van hoogere militaire aanvoerders.
Bij manoeuvres verstaat men daaronder dikwijls meer in 't bijzonder
de bevelen, die door de Bevelhebbers der beide partijen aan hunne
onderbevelhebbers worden verstrekt.
Het geven dier dispositiën noemt men disponeeren.
Met Bevelen worden dan meer bijzonder bedoeld de mondelinge
bevelen der onderbevelhebbers en lagere aanvoerders.
Concentratie-punt noemt men het punt, waarop elk der partijen
zich verzamelt om de oefening voor dien dag te beginnen.
De BesprekingBeoordeeling of Critiek eener manoeuvre heeft
plaats door den Leider na het einde der oefening van eiken dag,
hetzij op het terrein, hetzij na het inrukken van den troep, in tegen-
wooidigheid van de hoogere en lagere daarvoor aangewezen troepen
aanvoerders en van de scheidsrechters. In den regel is men in
de toelating van officieren tot die bespreking nog al vrijgevig, om
dat men bij die gelegenheid juist de meeste leering kan op doen.
In die bespreking geeft de Leider een algemeen overzicht over
het verloop der plaats gehad hebbende manoeuvre. De critiek zelf'
moet moet zijn bondig, zonder scherpte en slechts zakelijk onder
wijzend. De Leider behoort daarbij niet alleen tekortkomingen of
fouten aan te toooen, maar moet ook bepaaldelijk aangeven hoe er
dan wel gehandeld had moeten worden.
In den regel is het te verkiezen dat men het terrein der hande
ling aan geen der beide partijen vooraf bekend make. De ontwik
keling van het gevecht heeft dan meer overeenkomstig de werkelijk
heid plaats en beide partijen oefenen zich als van zelf in het verkrijgen
van dien juisten blik, die in den oorlog zeer noodig is, om meteen
opslag van het oog de waarde van het terrein te schatten en van
de voordeelen die het oplevert partij te trekken.