GROOTE MANOEUVRES.
Eene manoeuvre in Nederland,
{met eene haart.)
{Vervolg van bh. 324.)
Als uitgewerkt voorbeeld eener manoeuvre kiezen wij die, in het
jaar 1883 gehouden in de provincie Noord-Brabant onder de leiding
van den generaal-majoor F. J. Pfeiffer, thans luitenant-generaal, in
specteur der Nederlandsche infanterie.
Deze manoeuvre is vooral daarom genomen, omdat de tegen elkaar
optredende troepen niet de aanzienlijke sterktecijfers hadden, die bij
de manoeuvres der groote mogendheden gewoonlijk voorkomen en
omdat het officieele verslag (1) met nauwkeurigheid de verschillende
opdrachten en dispositiën teruggeeft, de uitvoering daarvan op de kaart
duidelijk aanwijst en ten slotte met groote openhartigheid de begane
fouten openbaar maakt; eene openhartigheid die indertijd wellicht
menigeen der deelnemers niet aangenaam zal hebben aangedaan (in
latere verslagen bleef die uitvoerige critiek dan ook achterwege), maar
die voor den lateren lezer hoogst leerzaam is. Die zich aan een
ander spiegelt, spiegelt zich zacht.
Wel is waar is het terrein, waarop in Noord-Brabant geageerd
werd heide, bosch en bouwland, zonder noemenswaarde terreingol
vingen verschillend van het vermoedelijk meer geaccidenteerde,
waarop onze manoeuvres zullen plaats hebben; maar wij zullen zien
dat de ervaringen die uit de oefeningen te putten zijn, de fouten die
gemaakt zijn, veelal onafhankelijk van het terrein, tot voorbeeld en
leering kunnen strekken.
Dl. I, 1888. 26
(1). Voorkomende in de VerslagenRapporten en Memoriën omtrent militaire onder
werpen, Deel XV.
