453
uit, dikwerf ijdel te wezen, maar bovendien stelt de tactiek zulke
hooge en lastige eischen aan techniek, dat slechts weinige der nieuw
uitgedachte types daaraan eenigszins kunnen voldoen. De electrische
schok, die tot besluiten dwong, ging in het begin des vorigen jaars
van Duitschland uit, dat plotseling met een (al was het dan ook
zeer middelmatig) repeteergeweer te voorschijn kwam; dit bracht
zoo zeide een Duitsch geschrift te Parijs, waar de gemoederen
eenigszins oorlogszuchtig gestemd schenen te zijn, eene uitwerking
teweeg, veel gelijkende op die van een kouden waterstraal. Zeer zeker
zal ook het bericht van de bewapening der Fransche infanterie
met een repeteergeweer van zeer klein kaliber eene niet minder
onaangename gewaarwording te Berlijn hebben verwekt.
Denemarken, Oostenrijk, Italië en Nederland volgden Duitschlands
voorbeeldin andere staten houdt men zich druk bezig met proeven
en het is buiten twijfel, dat de Europeesche vrede waarmede wel
licht ook de onze voor een groot deel beheerscht wordt door het
geweervraagstukdaarom kan het nuttig zijn, in dit tijdschrift we
derom de aandacht te vestigen op de quaestie van den dag, namelijk
die van het kleinste kaliber. Aanleiding daartoe vond ik in het werk
„Das kleinste Kaliber oder das zuküuftige Infanterie-
„gewehr von Professor P. W. Hebler, diplom. Maschinen-Inge-
„nieur und gew. Artillerie-Officier," een werk, dat niet splinternieuw
is, maar toch veel bevat wat nog niet vermeld was.
Het zij mij veroorloofd, eerst een beknopt overzicht te geven van
de voornaamste beweegredenen, die tot het zoeken naar het kleinste
kaliber hebben aanleiding gegeven.
Worden uit getrokken vuurwapenen van verschillend kaliber projec
tielen geschoten, wier voorvlakken gelijkvormig zijn en geschiedt zulks op
hetzelfde oogenblik, op dezelfde plaats, met gelijke elevatie en de
zelfde buskruitsoort, in het algemeen onder gelijke dan wel even
redige omstandigheden, dan zullen die projectielen gelijk en gelijk
vormige gemiddelde banen beschrijven, indien ook de metaalbelastingen
(M) en de ladingsquotiënten (L) dezelfde zijn.
De uitdrukking „gelijke dan wel evenredige omstandigheden" doelt
op alle oorzaken, die kleine verschillen in aanvangssnelheid en sprei-
