456
Die maxima bedroegen in de laatste jaren bij de geweren van 11
KaIlber (ultgezouderd het onze, dat bij de andere ver achter staat)
resp. 5 a 5| G. lading en 25 a 25' G. kogelgewicht; dus voor
D ot iets meer en voor M 0.263 tot 0.268 G. op den mM
der dwarsdoorsnede.
Blijvende binnen de gewichtsgrenzen is het niettemin mogelijk door
verkleining van het kaliber L en M te vergrooten.
Auch bei den Gewehren wird die Patrone so lange auf die Dreh-
Minimum eines brauchbaren Kalibers, das Minimum Arbeitsvermögen
>r eine bestimmte Distanz und das Maximum der Metallbelastu°ng
„erreicht ïst." 8
Deze woorden zijn genomen uit het, door den Hessischen majoor
ygand in het Dmtsch vertaalde werk over de kogelbaan der ge
trokken vuurwapenen van den Nederlandschen kapitein der infanterie
Van Dam van Isselt, wien de eer toekomt reeds in 1873 langs wis-
kunstigen weg de voordeelen te hebben aangetoond, die men verkrijgen
zou, door het kaliber van 11 mM. tot het - langs empirischen weg
e zoeken kleinst mogelijke terug te brengen.
Het streven naar het minimum kaliber heeft dus eigenlijk ten
oe de hoogst mogelijke opvoering van L en M en het ma- niet
onopgemerkt blijven, dat daardoor de voordeelen van geringer munitie-
en wapengewicht en minder terugstoot grootendeels verdwijnen.
De volgende staten geven een vergelijkend overzicht der voornaamste
eigenschappen van Heblers geweer en het onze.
„bank und dann 80 lange auf d.e z.ehbank zu briDgen 8ein)b.8dag