470
waaraan de bedoelde verschillen zijn toe te schrijven. Het is echter
hoogstwaarschijnlijk, dat de door H. gebezigde patronen en geweren
met meer zorg en minder onderlinge afwijkingen vervaardigd zijn,
dan bij eene fabricage in het groot het geval zou wezenook kan
hij, bij het schieten der schijfbeeldeu, zich van uitmuntende schutters
hebben bediend het is dus wel mogelijk, dat de beproeving van H. 's
geweer door de eene of andere schietschool minder gunstige resultaten
zou opleveren maar toch zal het een onomstootbaar feit blijven, dat
de spreiding van H. 's geweer altijd veel geringer wezen zal, dan die
van het onze.
Alhoewel het zwaartepunt van de quaestie van het minimum
kaliber gezocht moet worden in de bestrekenheid der baan, zoo is het
niettemin een belangrijk voordeel als zulks gepaard gaat met eene
kleine spreiding, want do daaruit voortvloeiende betere trefkans en
meerdere juistheid van het schot zullen niet alleen bijdragen tot ver
betering der vuuruitwerking, maar tevens het vertrouwen verhoogen,
dat de soldaat in zijn wapen stelt.
Algemeen noemt men als nadeel van het kleinere kaliber de grootere
afwijkingen van den kogel door zijdelingschen winddruk, tengevolge
van de mindere metaalbelasting op de lengtedoorsnede. Ging de
kaliberverkleining niet gepaard met opvoering van ladingsquotiënt en
metaalbelasting op de dwarsdoorsnededan zou die bewering juist zijn
thans echter is zij geheel onwaar; door zijne ontzettende bewegingssnel
heid blijft het projectiel zóó kort aan den winddruk blootgesteld, dat
zijn afwijkingen niet grooter maar veel kleiner zijn dan die van onzen
kogel (zie staat C). H. komt dan ook met kracht tegen deze valsche
voorstelling op.
Naar men zegt, zouden de patronen met gecomprimeerde lading niet
geschikt zijn voor eenigszins langdurige oplegging; zij zouden hunne
goede eigenschappen langzamerhand verliezen en belangrijke wijzigingen
in de aanvangssnelheid vertoonen. Ik wil dit niet tegenspreken,
maar alleen wijzen op het feit dat Frankrijk, Oostenrijk en Denemarken
zich daardoor niet van de invoering van het kleinste kaliber
hebben laten terughouden. Is die quaestie echter eenmaal opgelost,
