559
rivier en binnen acht mijlen van de grenzen, lag de eeDige tot de
colonne belioorende geniecompagnie met het eenig overgebleven genie
park. Werden deze troepen gedurende hunnen marsch door het bedekte
terrein tusschen Mooi-rivier en ümsinga aangevallen, dan zouden
zij het hard te verantwoorden hebben. Een paar dagmarschen
verder lagen te Greytown twee compagnieën van het 4e Regiment
(King's Own), die eveneens dezen gevaarlijken weg te passeeren had
den. Kolonel Bray, commandant te Umsinga, riep de genietroepen
en het 4° King's Own tot zijn ondersteuning op, en vaardigde tevens
een order uit, waarbij het gebruik van dien weg verboden en bepaald
werd dat alle transporten, van Maritzburg komende, hunne route
zouden nemen over Ladysmith, een weg die door zijne meer binnen-
waartsche ligging veel veiliger was.
Op dit alles de aandacht vestigende, is het evenwel volstrekt mijne
bedoeling niet hen te critiseeren die den weg over Greytown als
communicatielijn aanwezen. Zonder twijfel bestonden er vele redenen
die, voor den opvoer naar Rorke's Drift, vanwaar men Zoeloe-land
zou binnendringen, deze route als de meest geschikte deden be
schouwen.
Het moet echter erkend-worden, dat zelfs in den oorlog met onbe
schaafde volken, de minste afwijking van de regelen der gewone
tactiek dikwerf ernstig gevaar doet ontstaan en dat, alvorens tot die
afwijking te besluiten, het raadzaam is de gevolgen daarvan vooraf
te overwegen De omstandigheden kunnen ons dwingen tot hande
lingen, die wij uit vrijen wil niet zouden gedaan hebben, ook kan
het vooruitzicht op eenig te behalen succes ons tot een waagstuk-
verleiden, maar juist dan moet men zich beiinneren dat de meeste
grondbeginselen der krijgskunde zoowel van toepassing zijn op een
Zoeloe- of Ashanti-expeditie, als op een Europeeschen oorlog. Achten
wij het nu noodig of raadzaam van die beginselen af te wijken, dan ge
schiedt dit steeds met eenige risico en mag nimmer worden verzuimd
de slechtere kansen in rekening te brengen.
Operatiebasis.
Alvorens een veldtocht te openen, is het een eerste vereischte te
voorzien in een veilige operatiebasis. Bij de krijgsondernemingen,
