579
Nu en dan echter werd het transport zeer uitgerekt en gebeurde
het meermalen dat de laatste wagen eerst vele uren na den eersten
het kamp bereikte.
De mogelijkheid bestond dat het transport, zonder hiervan tijdig
te zijn verwittigd, van iedere zijde werd aangevallen, zoodat men dus
steeds gereed moest zijn het te verdedigen, zonder al te groote ver
snippering van de geringe krachten der colonne. Hiertoe marcheerde
een bataljon aan het hoofd, een in het midden en een aan den staart.
Yoor- en achterhoede werden gevormd, terwijl als politiemaatregel
eenige manschappen tusschen de wagens verdeeld werden, overigens
bleven de tactische eenheden bij elkander.
Het transport was verdeeld in drie afdeelingen, ieder door een ba
taljon beschermd. In geval van alarm moest het hoofd van iedere
afdeeling halt houden, zooveel mogelijk hiertoe ongunstige plaatsen
vermijdende. De staart van iedere afdeeling marcheerde nu zoo snel
mogelijk op, terwijl de wagens een kring vormden waarbinnen de
ossen en muildieren in veiligheid konden worden gebracht. "Was
aldus het „Laager" gevormd, dan maakte ieder bataljon zich gereed
zijne afdeeling te verdedigen. Marcheerde het transport in een enkele
rij wagens, dan kwamen de laagers" op te grooten afstand om el
kander te kunnen verdedigen, doch elk werd geacht sterk genoeg te
zijn voor eene zelfstandige verdediging. Daarenboven was het den
vijand niet mogelijk de drie afdeelingen tegelijk te omsingelen en
trachtte hij dit een of twee te doen, dan stelde hij zich zelf aan een
aanval in den rug bloot.
Marcheerde het transport, zooals het meestal deed, met vier of meer
wagens in front, dan kwamen de laagers op gunstiger afstand van
elkander. Men bevond dat onder gunstige omstandigheden, d. w. z.
in open terrein en met opgesloten colonne, de laagers in een half uur
konden geformeerd worden.
In andere gevallen, zooals b. v. gedurende den marsch naar St.
Paul, zoude het vele uren geduurd hebben en een vijandelijke aanval
had ernstige gevolgen na zich kunnen slepen. Doch deze maatregelen
waren wellicht nog de beste die te nemen waren. Een gedeelte van
de laagers althans kon gereed zijn vóór de vijand opdrong en dit
gedeelte kon dan onze troepen van eenig nut zijn bij de verdediging.
Dl. I, 1888. oo