49
Bij de oefeningen der Bergartillerie, waarbij de grootste en sterkste
mannen worden ingedeeld, leverden de kanonniers doorslaande be
wijzen van kracht en handigheid bij het op- en afladen van vuur
mond en affuit.
Aan pionier-arbeid wordt, ook naar hetgeen mij medegedeeld werd,
door de Infanterie zeer weinig gedaanvoor dergelijke werkzaam
heden worden meestal koelies onder toezicht van technische troepen
gebezigd.
In de practijk was de troep steeds uitstekend in de hand en
heerschte orde en stilte; goede schutters worden in grooten getale
aangetroffen.
De aard der operatiën in Opper-Burma, schoon uit een tactisch
oogpunt weinig belangwekkend, gaf mij de overtuiging, dat de Brit-
sche troepen voor de Indische oorlogvoering zeer geschikt zijn en
hunne militaire waarde grooter is dan die van onze Europeanen.
Ook op Europeesche legers hebben zij, althans bij den strijd in
tropische gewesten veel voor door de goede eigenschappen, die ieder
man in het bijzonder bezit en die voor het gevecht in zeer bedekt
terrein van zooveel waarde zijn; zeker is het dat zij groote onder
vinding hebben in de meest verschillende soorten van oorlogvoering
of zij echter in meer open terrein opgewassen zullen zijn tegen een
deugdelijk Europeesch leger is eene andere vraag; hoewel ik mij
niet waag aan de beantwoording daarvan, heb ik toch den indruk
gekregen, dat hunne oorlogsondervinding wellicht weinig voordeel
zal afwerpen onder zoo geheel andere omstandigheden en dat hun
verouderde reglementen en hunne verouderde bewapening van In
fanterie en Artillerie, althans tot op dit oogenblik, de kansen op
succes zeer verminderen.
Desertie naar den vijand.
Na hetgeen omtrent de Inlandsche en Europeesche troepen gezegd
is, zal het geene verwondering baren, dat desertie in Opper-Burma vol
komen onbekend is. Trouwens ook in andere oorlogen met Oostersche
volken kwam desertie naar den vijand niet voor, volgens hetgeen de
officieren mij verzekerden. De geest van tevredenheid, die naar het
mij voorkwam onder de verschillende troepen heerschte, schijnt een
4
