679
Het prototype van dergelijke conserven is de bekende erwtenworst,
die in den oorlog van 1870 71 steeds goede diensten heeft bewezen.
Intusschen heeft men reeds lang naar een beter gezocht, omdat de
erwteuworst te volumineus is. Op de hygiëne-tentoonstelling te Berlijn
in 1883 had ik gelegenheid de vorderingen te bestudeeren, die op
instigatie van het legerbestuur op dit gebied der industrie gemaakt
zijn. Het beste had zeker in dit opzicht de actiën-maatschappij
„Carne Pura geëffectueerd haar preparaat werd dan ook bij het leger
ingevoerd. Deze conserven bestaan uit pakjes, elk 4 cM. dik en
6 cM. in doorsnede; zij wegen 125 gram en zijn samengesteld uit
tot pulver gestooten gedroogd vleesch, vet en meel van peulvruchten.
Dit mengsel nu bevat ongeveer 20 °/0 vet, 30 °/0 eiwit, 30 °/0 kool
hydraten en 10 °/o zouten. Deze patronen, zoo worden de door mid
del van hydraulische persen tot een zoo gering mogelijk volume
samengeperste pakjes genoemd, kan de soldaat in zijn broodzak ge
makkelijk bergen. Om ze te nuttigen, heeft hij verder niets te doen,
dan de blikken busjes te openen, den inhoud in zijn kookketel te doen
en met water te koken; hij verkrijgt alsdan, zonder verdere toespijs,
een smakelijke soep, die gelijk bovenstaande cijfers aantoonen, vol
doende voedingswaarde heeft. De carne pura heeft echter het nadeel
dat zij een te geringe hoeveelheid voedingsmiddelen bezit, want, gelijk
bekend is, verlangt de maag, om hare functiën te kunneu verrichten, een
zeker volume genuttigde spijzen. De mensch verlangt dat de spijzen
hem niet alleen voldoende voeden, maar ook dat ze het gevoel van
honger wegnemen, en dit nu kan alleen geschieden, indien zij een
bepaald volume bezitten. Dit alles nu is tot nu toe physiologisch
nog niet juist te verklaren, maar 't is eene zekere waarheid, dat,
wanneer men iemand voedde met een voldoende hoeveelheid vet,
eiwit en koolhydraten, deze echter tot een zoo gering mogelijk volume
samengeperst, zoo zou hij na drie of vier dagen eenvoudig ziek worden.
Bij de carne pura wordt dan ook werkelijk gerekend op eene toe
voeging van aardappelen of groenten, die voor 't grootste gedeel
te veel gemakkelijker te verkrijgen of aan te voeren zijn dan versch
vleesch. Bij de invoering van bedoeld surrogaat zal dan ook wel
alleen de bedoeling hebben voorgezeten om daardoor het versch vleesch te
vervangen, daar het transport van het laatste vaak onmogelijk en dat
