216
Te Ulundi stond tegenover een der flanken van het carré, op
60 Meter afstand, een strookje laag struikgewas.
Hier hadden zich eenige vijandelijke schutters genesteld en hielden
er zich tot het einde toe staande.
Niettegenstaande een hevig vuur op hen geopend werd, brachten
zij ons veel verliezen toe.
Nog eene andere omstandigheid in het gevecht bij Ulundi verdient
onze aandacht.
De geheele Inlandsche strijdmacht bevond zich binnen het carré.
Men oordeelde het uiterst gevaarlijk hen met de andere troepen in
de lijn van bataille te plaatsen, daar zij hoogst waarschijnlijk geen
stand zouden houden en verwarring veroorzaken.
Men zou dus de vraag kunnen stellenwaarom dan die hulp
troepen ons vergezelden? De treurige ervaring, te Isandhlwana op
gedaan, leerde ons hoe verderfelijk het is gedeelten van de slaglinie,
waar de uitslag van den strijd twijfelachtig is, te doen bezetten door
troepen van minder gehalte. Plaatst men hen in de frontlijn dan
kiezen zij het hazenpad, houdt men hen in reserve dan zijn zij ver
dwenen juist op het oogenblik, dat hunne hulp het meest noodig is.
Het gebruiken van bevriende Inlandsche hulpbenden als linietroepen
moet immer met voorzichtigheid geschieden en zeer dikwerf geheel
worden opgegeven.
Doch moet men al afzien van hun bijstand in het gevecht, zoo zal
men toch ondervinden dat zij voor andere doeleinden wel te gebrui
ken zijn en meer bepaald voor den veiligheidsdienst, waar hun
scherp gezicht en hunne bekendheid met de eigenaardigheden van
den vijand en het terrein ten zeerste kunnen benut worden. Zij
schijnen begaafd te zijn met een geheimzinnig vermogen, waardoor
zij van verre reeds gevaar ontdekken en den Europeaan kunnen
waarschuwen voor een hinderlaag, waarin hij' zonder hun hulp onge
twijfeld zou gevallen zijn.
De beste wijze, om hen voor den wachtdienst te gebruiken, is nog
niet uitgemaakt. Wat mij aangaat, geloof ik dat het beter is aan
iedere veldwacht eenige Inlanders toe te voegen, om hen met Euro
peanen te zamen als schildwachten uit te zetten, dan hen in afzon
derlijke wachten in te deelen.
