217
In het laatste geval toch is het niet onmogelijk, dat bij de nadering
van gevaar de geheele wacht verdwijnt zonder ook maar het geringste
alarm te maken. Zoowel in dit geval als in alle andere, waarbij van
de diensten van Inlanders gebruik wordt gemaakt, geldt het„gebruik
„hen, doch vertrouw hen niet."
Thans blijft mij nog over de redenen op te geven, waarom ik tot
motto koos: „Serrez les rangs!"
De waarde van de gesloten orde scheen bij het begin van den
Zoeloe-oorlog nog niet erkend.
De ondervinding van vroegere oorlogen had onze troepen er toe
verleid den vijand gering te schatten. Zij verwachtten niet, dat hij
hen op het lijf zoude vallen, en, wat een vuurgevecht aangaat, gold
de regel: hoe breeder front hoe beter, want dit verminderde de kans
om te wórden overvleugeld of omsingeld.
Doch Isandhlwana deed ons op ruwe wijze uit den droom op
schrikken.
Het is waar, dat bij Zungun Nek en Inyezane de oude tactiek
voldeed, doch het kan niet geloochend worden dat het in de bedoe
ling der Zoeloe's lag om, als zij tot den aanval oprukten, dien wo{
degelijk tot in onze onmiddellijke nabijheid door te zetten.
Het voorgevallene te Isandhlwana bewijst dat, onder zekere voor
waarden, ons vuur hen niet kan tegenhouden.
Hierom werd het dus noodig dat wij niet alleen in staat waren om een
vuurgevecht op groot&u afstaud te voeren, maar ook een aanval af
te slaan als de vijand tot op klewang-afstand was opgedrongen.
Eén man, omsingeld door vier of vijf Zoeloe's, kan zijn testament
maken, doch 100 man in gesloten orde kunnen den aanval van
400500 Zoeloe's afslaan. In gesloten orde is de soldaat veilig en
kan toch al de kracht van zijn wapeu in werking brengen. Ieder
zal dit beamentegen een vijand, die ons in getalsterkte overtreft of
in strijdbaarheid evenaart, geldt het dus: „Serrez les rangs!"
Ik beu het evenwel niet eens met hen die beweren dat de frontlijn
moet saamgedrongen worden. Het is zeer goed mogelijk met een
uitgebreid front te vechten, doch de manschappen moeten hiertoe niet
in opgeloste orde worden opgesteld. Men vormt de lijn van bataiHe
