240
het afwerken van den schoen van binnen, nauw schoeisel, vooral
ter hoogte van de teenen, enz. Het poetsen der schoenen werd
streDg verboden en de compagniescommandanten verantwoordelijk
gesteld dat het schoeisel eens per maand met een mengsel van traan
werd ingesmeerd.
„Wilt gij een schoen hebben die goed past, laat dan aan Uw
eigen voet de maat nemen" zegt Paul Mantigazza in zijn boek
„De kunst om gelukkig te zijn."
Van groot belang zoude het zijn, indien het schoeisel voor elk
man op maat vervaardigd kon worden, doch om verschillende redenen
is dit schier ondoenlijk. Eene tailleverdeeling, op de ervaring ge
grond, kan hierin veel te gemoet komen.
Zonder iets aan de bestaande tailleverdeeling te kort te willen
doen, vermeenen wij, op grond van onze ondervinding, te mogen aan-
teekenen, dat de grootste taillesoort (31 steek) best kan gemist
worden; naar die taille is betrekkelijk weinig navraag (1); daaren
tegen zouden wij aan de tailleverdeeling een nieuwe taillesoort (25
steek) toegevoegd willen zien.
Bij het Zwitsersche leger bestaan 6 verschillende nummers in de
lengte van den voet, welke ongeveer 7 mM. van elkander verschillen;
iedere lengte is weder in 3 breedtesoorten verdeeld, zoodat in 't
geheel 18 taillesoorten voorhanden zijn; de kleinste taillesoort be
draagt 25 en de grootste 30.5 cM. Het schijnt ons toe, dat met
deze tailleverdeeling het grootste gedeelte van het leger geschoeid
kan worden.
Yoor personen, die niet met een der bestaande taillesoorten ge
schoeid kunnen worden, wordt het schoeisel op maat gemaakt; voor
hen is het een eerste vereischte, dat de leesten, waarop de schoenen
vervaardigd worden, aan het type van den voet volkomen beant-
(1) Yolgens Dr. W. Roth und Dr. R. Lex, „Militiir Gesundheitspfiege" bestaat er
een zekere verhouding- tusschen de lichaamslengte en de lengte van den voet zoo
bedraagt o. a. de lengte van den voet van een man, die 1.75 M. lichaamslengte heeft,
0.264 M.; daarbij moeten 2 cM. geteld worden voor de leest, zoodat de lengte van
den schoen moet zijn0.284 M.
Daarentegon zegt Dr. Paul Starcke in zijn geschrift „Der naturgemasse Stiefel"
(Berlin 1881) dit er geen verhouding bestaat tusschen de lichaamslengte en de
grootte van den voet,
