298
ware gevaar zou daarin gelegen zijn dat men bij organieke voor
zieningen te veel gerekend had op de eventueele bijdrage tot de
werkdadige krijgsmacht. (1)
„Ik ben wel bevreesd, dat mijne denkbeelden betrekkelijk de waar
de der hulptroepen tegen veler meening zullen strijden en evenwel
berust mijn gevoelen niet bloot op persoonlijke, aanschouwelijke onder
vinding, maar ik geloof mij ook te mogen beroepen op de algemeene
ondervinding, welke uit de geschiedenis van den oorlog óp Java te
putten is: de meeste noodlottige accidenten van dien oorlog zijn aan
het aanwezen en het toedoen van zoodanige hulpbenden te wijten
geweest. (2)
„Ik heb daarentegen reeds gezegd, hoe ik de volle overtuiging
had, dat de inboorling van Hindostan, en in het-algemeen van de
West van Indië, individueel niet bestand is tegen eenen inboorling
van dezen Archipel en hetgeen ik van hem gezien heb, opgenomen
in de gelederen ik zal maar noemen bij de djajang-secars heeft
mij geen hooger denkbeeld gegeven van hun bestaan en corps.
„Men denke ook uiet, dat ik de vergelijking bepaal tot den Sipahi
met den zoogenaamden Amboiuees of met manschappen van eenen
soortgelijken landaard die, organiek althans, beschouwd worden van
hoogere inborst te zijn. Den inboorling van Java stel ik geenszins
op den achtergrouden hier zal ik weder een gevestigd gevoelen
aanranden, wanneer ik dezen ook niet minder acht dan den Amboiuees
of, liever, dan den inboorling der Moluksehe en Celebes-eilanden.
„Ik betwist niet, dat eene goed samengestelde, zoogenaamde Am-
boineesche compagnie de voorkeur verdient boven de zoogenaamde
inlandsche compagnieënmaar wel, dat de reden daarvan in den volks
aard of in de inborst zoude geiegen zijn.
(1) Aanteekening als boven.
„De generaal Miohiels heeft het strijdperk, in do plannen tot verdediging van Java
aan de Javaansohe ongeregelde troepen aangewezen, waarschjjnljjk niet gekend, hij zou
er dan dit oordeel niet over geveld hebben."
(2) Aanteekening als boven.
„Vooreerst kan ik mij niet herinneren, dat de geregelde Madureesche en Sumauapsche
hulptroepen oorzaak van zoodanige accidenten zijn geweest; en ten tweede zijn, in
dio gevallen, de ongeregelde hulpbenden niet gebezigd zooals thans in de memoriën
van Java's verdediging is aangegevende vergelijking is alzoo niet gangbaar."
