300
Immers, geen vijf van de honderd zijn werkelijk Amboineezenop
verre na het grootste getal, bestaat uit Menadoreezen, Gorontaleezen,
enz., enz., die geen christen zijn, maar dit worden omdat zij als zoodanig
worden ingelijfd en betaald en oorspronkelijk kan men hun werkelijk
geene hoogere deugden dan aan den inboorling van Java toekennen.
„Ik heb vermeend, dit onderwerp omstandig te moeten behandelen,
en getracht mijn gevoelen zoo nadrukkelijk mogelijk te staven, omdat,
door den Javaanschen soldaat gunstiger bekend te stellen, tevens in
de aanwerving van inboorlingen van dezen landaard een steun wordt
aangewezen, veel minder wisselvallig dan die, welke in de werving
gezocht kan worden van Amboineezen, Afrikanen of anderen, die wij
allen zouden derven in geval van Europeeschen oorlog. Heeft men
keurcompagnieën noodig, dan houd ik mij overtuigd dat, met een deel
ook maar van de voorrechten, den Amboinees toegekend, men die
mogelijk nog beter zal kunnen samenstellen uit Javanen, omdat men
niet blindelings op den landaard zal behoeven af te gaan, maar eene
ruime keuze van personen zal hebben, en in de gelegenheid zal zijn
ware verdienste te beioonen, en door die onderscheiding ijver voor
den dienst op te wekken.
„Door eene behandeling, die den soldaat, en dus nog meer den
gegradueerde zou verheffen boven het peil van bestaan, hetwelk de
Javaan zich over het algemeen door een bedrijf in het gewoon maat
schappelijk leven kan verschaffen, zoude al spoedig de militaire stand
een vereerde, door de geheele bevolking gezochte stand worden
en waarom zou dit niet een eerste stap wezen om do bezwaren weg
te ruimen, die zich kunnen voordoen tegen eenen ook voor de geheele
bevolking verplichten militairen dienst?
„In ieder geval zou de werving zoo gemakkelijk worden, dat zij
eene zekere en ruime hulpbron zoude wezen; en wanneer zoodoende
de kern onzer materieele macht gevonden werd in de bevolking van
Java-zelf, in eene bevolking van zooveel millioenen zielen, welke
zelfstandigheid zou dan niet aan Nederlands souvereiniteit over deze
gewesten verzekerd zjjn! (1)
(1) Aanteekening als bovon.
vlet den steller ben ik het eens dat de Javaan, als soldaat, wanneer hij lang
genoeg in de gelederen heeft gediend, wat moed betreft, niet minder te achten is, en,
