302
noch tot de waardigheid, noch tot de attributen van den Landvoogd,
die, den Vorst in deze gewesten vertegenwoordigende, steeds de
Oppermacht in rang, boven den opperbevelhebber van land- of zee
macht zoude behoudenmaar wat meer gevoelig het militair gemoed
moet kwetsen, dat is het lager standpunt den Commandant van het
Indisch leger aangewezen in de overige organieke samenstelling van
het staatslichaam. Hoewel deze het commando van het personeel en
al de werkzaamheden en administratieve verantwoordelijkheid van
eenen Minister van Oorlog vereenigt, heeft hij stem noch zitting in
den staatsraadniettegenstaande hij alle oogenblikken geroepen kan
worden om de dierbaarste belangen vau den staat, ja zelfs het. politiek
bestaan daarvan te verdedigen, wordt hij buiten alle politieke be
moeienis gehouden; hij blijft vreemd aan de werktuigelijke en staat
kundige drijfveeren van bestuur, waarvan de kennis hem niettemin
zoo onontbeerlijk wordt in het oogenblik van gevaar.
„De ondergeschikte verhouding, waarin de chef van het leger gestold
is, is dan strijdig met de ware belangen van den dienst, wanneer men
zelfs buiten aanmerking wilde laten dat het leger waarvan, gelijk ik
vermeen te hebben aangetoond, meer dan elders het behoud van het
staatsbestuur zelf afhankelijk is, geheel buiten voorspraak van de
regeering gelaten wordtIk wil, ik mag het gevoelen niet
smoren, dat zonder eene voorziening in deze, zoo voorname aangelegen
heid, hot best samengestelde leger een lichaam zonder ziel zal blijven."
Medegedeeld door
E. B Kielstra.
