418
„en alleen in het snellere vuur; met de grootste zekerheid werd toen
„reeds uitgesproken, dat elke op de open vlakte ondernomen aanval
„tegen het zundnaaldgeweer moest mislukken". En bij de beschouwing
van den oorlog van 1866 betoogt hij: „Ongetwijfeld moet een groot
„gedeelte van het overwicht van de Pruisische op de Oostenrijksche
„infanterie toegeschreven worden aan de betere vuurwapens en den
„moreelen indruk, dien zij op de tegenpartij maakten. Het snellere
„vuur gepaard met het gemakkelijk laden in alle houdingen, verdub
belden als het ware de getalsterkte der Piuisische Infanterie. De
„waarde van het naaldgeweer werd nog verhoogd door de omstan
digheid, dat, terwijl de Pruisen daarnaar hunne tactiek hadden aan
genomen, de Oostenrijkers er juist eene vechtwijze tegenoverstelden,
„die de uitwerking van het vuur der Pruisen nog moest vermeerde
ren. De Oostenrijksche tactiek kenmerkte zich namelijk door eene
„stoottactiek van massa 's zonder genoegzame voorbereiding en zonder
„samenhang. Slechts in enkele gevallen was de uitslag gunstig; in
„de meeste eindigde zij met een bloedige nederlaag."
Ook in den oorlog 70/71 kwamen de voordeelen der grootere vuur-
snelheid van het Chassepot aan het licht; dat zou zeker nog meer het
geval zijn geweest als de Franschen beter in het gebruik van hun wapen
geoefeud waren geworden. Evenzoo wordt door de Russen nog altijd
met het diepste ontzag gesproken over de ontzettende uitwerking van
het Turksche repeteervuur bij Plewna. Rooseboom zegt daarvan, dat,
tengevolge van de verbazende verliezen, als de laatste afstand tot de
Turksche stelling moest worden afgelegd, het terrein zoodanig bedekt
was met lijken en gewonden, dat men letterlijk niet wist waar den
voet te zetten.
De vredesproeven en de in 1866 opgedane oorlogservaring toonden
dus aan:
1°. Dat de vermeerdering der vuursnelheid een minder dan even
redige aangroeiing van het trefferaantal ten gevolge had.
2°. Dat zij dus gepaard ging met vermindering der vuur juistheid
maar:
8°. Dat zij niettemin een uitmuntend middel was tot vergrooting
van het in een bepaald oogenblik te behalen aantal treffers.
Dat de rook het uitzicht geheel belemmeren en het richten on-
