40
handgemeen tegen groote overmacht, en hiertegen kunnen loopgraven
ons niet beschermen. Door ons vuur moeten en kunnen wij in den
regel den vijand op een afstand houdenzit hij ons eenmaal op
het lijf, dan kunnen die ingravingen beschouwd worden als niet te
bestaan en kan alleen „pal staan in gesloten orde" het gevaar bezweren.
In het begin van den aanval kunnen de loopgraven eenige soldaten
levens sparen, en daarom zijn zij niet geheel te verwerpen, ook wijzen
zij des nachts als het ware de alarmstelling aan, zij zijn en blijven
echter hulpmiddelen van ondergeschikt belang, zoodat naar andere
maatregelen moet worden uitgezien.
In den Zoeloe-oorlog bezigden wij „laagers", bestaande uit een
kring gevormd door de wagens van het transport, daarbinnen werd
des nachts het vee opgesteld (1). De manschappen kampeerden buiten
de laagersin geval van alarm sloegen zij hunne tenten neer en
maakten zich tot verdediging gereed.
Dit stelsel was steeds toegepast door de Hollanders in hunne vroe
gere oorlogen met de Zoeloe's en Kaffers en meestal met gunstig gevolg.
Gewoonlijk vechtende in kleine afdeelingen vau ten hoogste 3 a 400
man, konden de Hollanders maar zelden in het open veld standhouden
tegen hunne machtige tegenstanders; zware verliezen dwongen hen
tot voorzichtigheid. Binnen hunne laagers waren zij evenwel altijd
veilig en nimmer werden zij aangevallen of hunne belagers werden
met bebloede koppen teruggeworpen.
Doch verdediging van de wagenlijn zelve heeft ernstige nadeelen
de bewegingen worden te zeer belemmerd en de vijand kan niet snel
genoeg vervolgd worden. Ook kan het voorkomen dat enkele deelen
der vuurlijn een te klein schootsveld hebben, zoodat het den vijand
(1) Deze omschrijving geldt slechts voor het woord „laager" in meer beperkten zin.
In het Journal des Sciences Militaires van October 1882 komt een in het Fransch overgezet
opstel voor van den Heer Da Costa Porter. Aldaar wordt de volgende definitie ge
geven: „Un laager est un poste fortifié, fixe ou mobile, defendu par des batiments,
des redoutesou des lignes de voitures formant rempart: 1°. Laagers permanents pour
la defense des frontières; 2°. Laagers pour la defense des magasins 3°. Laagers des
camps semi-permanents pour des effectifs considerables4°. Laagers defendant les
postes semi-permanents le long des lignes de communications5°. Laagers-voitures sur
la ligne d'operation d'une forte colonne; 6°. Laagers sur la ligne de marche de petits
corps de troupes.
(Vert.)
