583
eene paniek, welke hij echter zoude gemeen hebben met de soldaten der
beste Europeesche legers.
Gfaan wij eens na, waardoor bij die Europeesche legers somwijlen eene
paniek geboren wordt, dan zien we deze meestal ontstaat bij groo-
te troepenafdeelingen, waarbij dan veelal eene stokking ontstaat in de
voorste afdeelingen, dan wel deze teruggeworpen worden die stokking zich
voortplant op de volgende afdeelingen, dan wel de vluchtenden zich
daarop werpen. Bij deze afdeelingen weet of vermoedt dan een ieder,
dat het gevaar nabij ishij kan het evenwel door de lang gerekte colonne,
de opeenhooping van menschen, als anderszins niet onder de oogen zien,
waardoor het zich in zijne opgewekte verbeelding verdubbelt.
Zoo zien we o. a. in den slag bij Custozza, hoe drie pelotons Oosten-
rijksche huzaren eene geheele Italiaansche divisie gedurende geruimen
tijd tegenhouden, waardoor deze op dien dag niet aan den eigenlijken
veldslag kon deelnemen. Een woeste aanval in het front op de voorste
afdeelingen had deze in wanorde op de volgende doen terugtrekken, daarbij
de orde doen verbreken, waardoor de paniek ontstond, terwijl, ware daar
bekend geweest, waarin het eigenlijke gevaar bestond, zulk een schit
terend succes nimmer zoude zijn verkregen.
In onze Indische oorlogen en wel dan wanneer zich eene paniek on
der de Inlandsche troepen voordeed, zien we echter nagenoeg immer afdee-
lingen, geheel of nagenoeg geheel uit Inlanders samengesteld, van eene
geringe getalsterkte, waarbij dus van eene onzekerheid omtrent het drei
gend gevaar geen sprake kon zijn. Daar echter, waar de Inlandsche
militair in vereeniging met zijn Europeeschen wapenbroeder optrad, heeft
hij in de meeste gevallen trouw zijn plicht vervuld, zoodat hij alsdan,
naar 't schijnt, minder bevattelijk is voor eene paniek.
'tls dan ook volstrekt ons doel niet om den Inlander als militair af te
breken, integendeel ook hij vormt een in onze koloniale krijgsmacht
onmisbaar element, maar wel is 'tons doel om aan te toonen, dat het
Europeesche element, en dit nog bovendien tot een zoo hoog mogelijk
maximum op te voeren, in lndië ten eenenmale niet gemist kan worden.
Lezen wij niet o. a. in ons voorschrift op den velddienst, samengesteld
op grond eener zeer lange ervaring, dat de dubbelposten van eene veld-
wacht zoo mogelijk uit één Europeesch en één Inlandsch soldaat bestaan.
Lezen wij verder niet in datzelfde voorschrift, dat de voortroep in
den regel 3 doorzoekingspatrouilles uitzendt, ieder uit 3 of I man,
zooveel mogelijk Europeanen en Inlanders, onder een gegradueerde, be
staande.
