- 51 -
De gulden regel voor den oorlog tegen een onbeschaafd volk is
bestudeer eerst uw vijand en bepaal dan de wijze hoe hem aan te tasten.
Yelen, die van nabij den Indischen oorlog kennen, willen van
niets hooren dan van een aanvallende vechtwijze, zelfs van een
gevecht met het blanke wapen om den vijand steeds op het lijf te
zitten en hem de meerderheid van den Europeaan gevoelig in het
geheugen te prenten.
Anderen weer, die den Zoeloe-oorlog bijwoonden, willen den
troep slechts zien in een carré dat, door een bende wilden aange
vallen, bij honderden zijn belagers neerschiet als zij beproeven moch
ten te naderen.
Het zou te veel plaats innemen om alle gevallen die zich kunnen
voordoen te bespreken, wij zullen ons dus bepalen tot eene beschou
wing van die, welke het meest voorkomen. Doch alvorens hiertoe
over te gaan dient nog een en ander te worden opgemerkt omtrent
den oorlog tegen een onbeschaafden vijand in het algemeen.
Iets wat zelfs den oppervlakkigen beschouwer treffen zal, is het
feit, dat overal waar de overwinning aan onze zijde was, deze slechts
weinig offers kostte, terwijl nederlaag en vernietiging bijna immer
gepaard gingen. Hierom moeten wij op zorgvuldige wijze bepaalde
gevolgtrekkingen maken uit de door ons gewonnen gevechten.
Tenzij de uit Inlandsche bron verkregen berichten geheel valsch
waren, zou Isandhlwana voor ons bijna een groote en onbloedige
overwinning geweest zijn. De strijdmacht der Zoeloe's, ontmoedigd
door zware verliezen, stond op het punt de zaak op te geven en ware
dit geschied, dan zoude zij op den terugtocht nog menig offer heb
ben moeten brengen. Een veder had de schaal kunnen doen overslaan
en toch was de uitslag een geduchte nederlaag voor onze wapenen.
In den regel vechten wij tegen zeer groote overmacht, zoodat een
gevecht met de blanke wapenen niet is aan te bevelen. Zoolang wij
den vijand op een afstand kunnen houden, is het gevaar gering, doch
gelukt het hem ons te naderen, dan kan dit betreurenswaardige
gevolgen na zich slepen. Het hoofddoel der tactiek in zulke oorlogen
moet dus zijn dit gevaar te vermijden. Een tweede doel van even
groot gewicht is het den vijand toebrengen van verliezen, doch onge
lukkigerwijze staan deze beide eischen eenigszins tegenover elkander
