227
„„Vele, het grootste gedeelte, der onheilen van vroegere tijdstippen
„„geloof ik te mogen toeschrijven aan het gemis aan zelfvertrouwen
„„bij de bestuurders, omdat dit gemis het denkbeeld deed geboren wor
gden om langs slinksche wegen te zoeken wat men niet rechtstreeks
„„dacht te kunnen hereiken.
I andaar onwaardigeoverdreven toegevendheid of ontijdige en
„„met zelden onrechtvaardige strengheid; vandaar in het algemeen de
„„valsche houding en de onoprechtheid in onze handelingen, waardoor
„„het publiek vertrouwen werd geschonden en alle toenadering van den
Inlander tegengewerkt.''''''''
„Is het niet, als .waren deze volzinnen geschreven voor
Palembang? (2)
„Ik vermeen alsnu duidelijk genoeg aangetoond te hebben, dat
onmiddellijk toezicht door Europeesche ambtenaren op het Inlandsch
bestuur onvermijdelijk is
„dat de rijksbestierder de groote tegenstander is van de vestiging
van zoodanig toezicht
„dat de rijksbestierder èn de intellectueele, èn de moreele eigen
schappen mist, om, zelfs onder gewone omstandigheden, aan hem te
kunnen toevertrouwen „het bestuur" over, en de „verantwoordelijk
heid voor de rust" in de binnenlanden
„dat een rijksbestierder, regent of hoe men hem noemen moge,
dat is een Inlandsch ambtenaar, met direct gezag bekleed over ge
heel de binnenlanden, eene anomalie is
„dat het bedenkelijk is, bij een stelsel te volharden, hetwelk meer
en meer in hem zou concentreeren alle kennis van, allen invloed in,
alle gezag over de binnenlanden, en ons zou maken, gelijk wij het
helaas door het verlaten van de wijze aanbevelingen van den Com
missaris Yan Sevenhoven maar reeds al te veel zijn, ten speel
bal van den rijksbestierder niet-alleen, maar zelfs van vele ellendige
hoofden en kwaadwilligen in de binnenlanden;
„dat gelukkig, hoewel tegenover de Eegeering als ter sluiks, is
1889, Dl. I. lr
(2). Dit werd geschreven in 1850. Sedert 1874 zou men moeten zeggen „voor
Atjeli." Steeds kan men in Indië de herhaling opmerken van dezelfde fouten, om
dat men de lessen der geschiedenis niet kent, of niet ter harte neemt