232
tijdschrift zijn plaais moet vinden, al kan ik in het volgende de vraag
alleen uit een hygiënisch oogpunt beschouwen.
Wanneer men meent in de boeken over gezondheidsleer een vol
doende oplossing der kwestie te vinden, zal men zich spoedig teleur
gesteld zien. En geen wonder, deze boeken zijn bijna uitsluitend
in Europa met het oog op een Europeesch klimaat geschreven.
Wat in Europa hoofdzaak is, kan voor Indië bijzaak zijn en
omgekeerd, en het is zeker wel de gezondheidsleer, die ons hiervoor
de beste bewijzen levert. Voor Europa is de vraag„vaste hospitalen
of tijdelijke" van geringe beteekenis. Men is daar bijna altijd als
van zelf op vaste hospitalen aangewezen.
Het Europeesch klimaat eischt een goede afsluiting voor koude,
wind, regen, enz. Deze afsluiting komt evenwel in botsing met de
gezondheidsleer, die zuivere, frissche lucht verlangt. Vandaar dat de
vraag, die in Europa op don voorgrond treedt, de ventilatie is, een
transigeeren tusschen de eischen van klimaat en hygiëne.
Een tweede moment dat in Europa, vooral voor steden, menigmaal
op den voorgrond treedt, is de plaats. Men is dikwijls genoodzaakt
de hooge eischen der gezondheidsleer te wijzigen naar de beperkte
plaatsruimte die beschikbaar is en het zoo geprezen pavilloenstelsel
voor hospitalen krijgt mon slechts bij uitzondering te zien. Deze beide
punten, voor Europa doorgaans hoofdzaken, zijn meestal bijzaken
voor Indië.
Het Indisch klimaat is bijna overal zoodanig dat men zich met
bamboe en atap voldoende beschutting kan verschaffen. Hiermede
vervalt in hoofdzaak het vraagstuk der ventilatie.
Het gelede dak, zooals men dat in verscheidene hospitalen vindt,
voldoet aan alle eischen voor luchtverversching voorzoover de meestal
openstaande deuren en vensters hierin niet voorzien.
Een zoo weinig door menschelijke uitwasemingen verontreinigde
lucht in Europeesche hospitalen te vinden, als men die gewoonlijk
in Indische ziekeninrichtingen aantreft, kan bijna een ideale toestand
genoemd worden. Men moet des morgens de slaapvertrekken van
zelfs zeer goede hospitalen in Europa betreden hebben om te gevoelen
welke heerlijke voordeelen in dit opzicht het Indische klimaat ons
aanbiedt.
