239
Vooral bij kleine aanvangssnelheden, met name bij den stalen mortier
van 7 cM. A., is de kennis van de juiste grootte van de aanvangs-
snelheid een vereischte bij het berekenen van de schoots-of worpstafel.
Op den 23en, 24™ en 26™ Januari jl. zijn te Batoe Djadjarmet
hetzelfde achterlaadgeweer KI. Kal. en met patronen, welke in dezelfde
maand aangemaakt waren, onder geheel gelijke omstandigheden wat
betreft luchtdichtheid, richting en kracht van den wind, 4 X 28 schoten
gedaan. Voor het meten van de snelheid bij deze schoten werden
2 chronografen van Le Boulengé gebruikt, waarmede bij vorige proeven
steeds gelijke gemiddelde uitkomsten waren verkregen bij metingen
van de snelheid bij dezelfde schoten, indien het aantal schoten groot
genoeg, namelijk ±15 was. Zoo was, eenige weken te voren, bij
21 schoten, volgens de eene chronograaf eene gemiddelde snelheid
van 387.48 M., of tijd van 0.129038 seconden, en met de andere
chronograaf eene gemiddelde snelheid vau 387.46 M., of tijd van
0.129043 seconden gemeten.
Bij 28 schoten was de eene chronograaf verbonden met den draad
voor de monding van het geweer en met de ijzeren schijf op
30 M. voor die monding, terwijl de andere chronograaf verbonden was
met den draad voor de monding en een draadraam op 20 M. Met
den eersten toestel werd dus de vluchttijd bij 30 M. en met den
anderen toestel de vluchttijd bij 20 M. dracht gemeten. Het midden
Van de ijzeren schijf, waaromheen de treffers gegroepeerd waren, lag
in hetzelfde waterpasse vlak als de monding van het geweer. Het
draadraam en de ijzeren schijf waren nauwkeurig op de gewilde
afstanden van de monding geplaatst met gebruikmaking van denzelfden
meetstok van nagenoeg 10 M. lengte, welke gehouden werd in het
door de monding van het geweer gaande waterpasse vlak. Indien
deze lengte van nagenoeg 10 M. genoemd wordt: 2 a, werden dus
gemeten de vluchttijden: t4a en tGabehoorende bij drachten4a en 6a.
Op overeenkomstige wijze werden, bij 28 schoten, de vluchttijden
toa en t6a gemeten, behoorende bij drachten 2a en 6a.
Na een schot van de eerstbedoelde 28 schoten volgde een schot
van de later bedoelde 28 schoten.
Op overeenkomstige wijze werden daarna bij 28 schoten de vlucht-
