242 qeheel vrij van gebrekenwaardoor onjuistheden in de gemeten tijden en de daaruit afgeleid wordende snelheden zonden kunnen ontstaan. Blijkens het vorengemelde verdient de chronograaf van Le Boulengè dus alleszins het vertrouwen dat, zoowel in Nederland als in Neder- landsch-Indië (en ook elders), in de goede en juiste werking van het toestel wordt gesteld. Bij vorige proeven is onderzocht, of de uitsluitend kleine vlucht- tijden, welke met de chronograaf van Le Boulengè gemeten kunnen worden (ten hoogste ongeveer 0-"32), met de clepsydra van denzelf den uitvinder even nauwkeurig gemeten kunnen worden. Daarbij is gebleken dat, bij 5 waarnemingen, een met de chronograaf gemeten van 0."1394, volgens de metingen met de clepsydra 0."0037 grooter en bij eene andere gelegenheid een bij 5 waarnemingen met de chronograaf gemeten tijd van 0."2756, volgens de metingen met de clepsydra 0."0133 kleiner zouden zijn. De clepsydra is evenwel niet ingericht tot het zóó juist meten (tot in tienduizendste deelen van één seconde nauwkeurig) van zulke kleine tijden als met de chronograaf gemeten worden. Uit de hiervoren, in het begin, vermelde omstandigheid dat de met gebruikmaking van de clepsydra van Le Boulengè bepaalde kromme van drachten en vluchttijden bij een kanon van 8 cM. niet door den oorsprong der coördinaatassen gaat, maar voor eene dracht 0 eene negatieve waarde van 0."034 voor den bij behoorenden vlucht- tijd aanwijst, kan in verband met het vorengemelde alleen afgeleid worden dat de clepsydra niet geschikt is voor het geheel juist meten van tijden welke kleiner zijn dan seconde, maar overigens geheel beantwoordt aan het doel dat bij gebruik van dit toestel beoogd wordt, namelijk het meten van vluchttijden van een en meer seconden, nagenoeg tot in honderdste deelen. van seconden nauwkeurig. Batoe Dj ad jarden 12en Februari 1889. G. A. Kusky, kapitein der Artillerie.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1889 | | pagina 255