242
qeheel vrij van gebrekenwaardoor onjuistheden in de gemeten tijden
en de daaruit afgeleid wordende snelheden zonden kunnen ontstaan.
Blijkens het vorengemelde verdient de chronograaf van Le Boulengè
dus alleszins het vertrouwen dat, zoowel in Nederland als in Neder-
landsch-Indië (en ook elders), in de goede en juiste werking van het
toestel wordt gesteld.
Bij vorige proeven is onderzocht, of de uitsluitend kleine vlucht-
tijden, welke met de chronograaf van Le Boulengè gemeten kunnen
worden (ten hoogste ongeveer 0-"32), met de clepsydra van denzelf
den uitvinder even nauwkeurig gemeten kunnen worden. Daarbij is
gebleken dat, bij 5 waarnemingen, een met de chronograaf gemeten
van 0."1394, volgens de metingen met de clepsydra 0."0037 grooter
en bij eene andere gelegenheid een bij 5 waarnemingen met de
chronograaf gemeten tijd van 0."2756, volgens de metingen met de
clepsydra 0."0133 kleiner zouden zijn.
De clepsydra is evenwel niet ingericht tot het zóó juist meten (tot
in tienduizendste deelen van één seconde nauwkeurig) van zulke kleine
tijden als met de chronograaf gemeten worden.
Uit de hiervoren, in het begin, vermelde omstandigheid dat de
met gebruikmaking van de clepsydra van Le Boulengè bepaalde
kromme van drachten en vluchttijden bij een kanon van 8 cM. niet door
den oorsprong der coördinaatassen gaat, maar voor eene dracht 0
eene negatieve waarde van 0."034 voor den bij behoorenden vlucht-
tijd aanwijst, kan in verband met het vorengemelde alleen
afgeleid worden dat de clepsydra niet geschikt is voor het geheel
juist meten van tijden welke kleiner zijn dan seconde, maar overigens
geheel beantwoordt aan het doel dat bij gebruik van dit toestel beoogd
wordt, namelijk het meten van vluchttijden van een en meer seconden,
nagenoeg tot in honderdste deelen. van seconden nauwkeurig.
Batoe Dj ad jarden 12en Februari 1889.
G. A. Kusky,
kapitein der Artillerie.