362
naar voren tredende deugdelijkheid van het geheel. Hoewel het, bij
de fusie van vergezichten, in zulk een bont tableau moeilijk is, een
oordeel anders dan in eene min of meer vage algemeenheid te for
muleeren, zoo waagt men weinig, wanneer van deze voorschriften
de verwachting wordt uitgesproken, dat zij de in het Indische leger
ten deze aanwezige leemten op vele punten zullen wegnemen en
bestaat er reden dat leger geluk te wenschen, o. a. met een stelsel
van schietopleiding, dat, rekenende met de eigenaardige behoeften
van die strijdmacht, niet is een plant van vreemden bodem, die met
de kluit in onze Aziatische gewesten is overgebracht, maar die een
gewas schijnt van de geaardheid van den eigen grond, dat, na met zaak
kennis en vastheid van intentie gekweekt te zijn, waarschijnlijk ook
verder in dien eigen bodem goed zal gedijen en vruchten zal kunnen
afwerpen tot roem van dat leger en tot heil van het vaderland.
Het spreekt nochtans van zelf, dat men in deze boekjes bepa
lingen terugvindt, daar nu of reeds vroeger ingebracht, die ook in
de schietvoorschriften van andere legers worden aangetroffenhot
vervaardigen van dergelijke reglementen is altijd tot op zekere hoogte
fabriekwerk, maar de wijze waarop de ontwerper heeft weten
maat te houden bij het overnemen uit de vele gaarden, waaraan dik
wijls de herinnering wordt opgewekt, is van dien ontwerper eene
nieuwe, niet geringe verdienste. Laat men zijn gedachten den vrijen
teugel en tracht men in eene tegenstelling zich deze commissie te
denken, welke de herziening der schietvoorschriften niet onverdien
stelijk heeft volbracht, dan komen u niet een aantal mannen voor
den geest, die van buitenlandsche opleidingsmethoden veel vernomen,
maar weinig verstaan hadden en waarvan de overtuiging, gedurende
de beraadslagingen telkens gewijzigd en vervormd, uitliep in een
moeilijk te verhelen ideeën-congestie, waarin ten slotte de te ver
werken stof heerschte in stede van beheerscht te worden; maar als
mannen, die van meet af wisten en bleven weten wat zij wilden en
waarvan die wetenschap in bijna alle hoofdzaken zich richtend en rege
lend gelden liet. Op den bodem van de meeste, op een zelfde doel
slaande bepalingen vindt men een zelfde grondgedachte; men maakt
hier kennis mot een systeem van schiet-onderricht., en ik spreek
hierover in de eerste plaats, omdat dit het meest rechtstreeks aan-
