406
is. Al roeiende kan men met de prauwen laatstgenoemde plaats
bereiken; hoogerop moeten de vaartuigen, als de trekschuiten in
het moederland, getrokken worden. Yan Goenoeng Kembangtot
Tebing Tinggi kon dus de prauwvaart gemakkelijk door enkele
vijanden worden belet.
Het land langs de Moesi is schaars bevolkt; wegen langs de
rivier waren er niet anders dan voetpaden van de eene doesoen tot de
andere, alleen van Tambangan tot Tebing Tinggi vond men
een in het bosch uitgekapten weg van 6 a 8 voet breedte. Ruiten het
stroomgebied van de Moesi was er voorts een pad dat uit de
Kikim, over Kertadjaja, naar Moesi Ilir voerde; van dit pad
hebben, in 1852, de stroopbenden van Radja Tiang Alam ge
bruik gemaakt, ten einde onze langs de Moesi gestationneerde troe
pen te vermijden.
Als operatiebasis tegen Am pat Lawang is Tebing Tinggi
goed gelegen; deze plaats had voorts het nut, dat zij de aan de Bliti,
de Saling en de Klingi gelegen landschappen tegen invallen van
de zijde van Ampat Lawang dekte. In andere opzichten was de
ligging ongunstig; onze post was als 't ware in eene woestenij ge
vestigd, met weinig of geen bevolking in hare nabijheid, tengevolge
waarvan alle levensmiddelen van elders moesten worden aangevoerd.
En daar de plaats boven het bevaarbare gedeelte der Moesi gelegen
was, was die aanvoer, althans voor een groot aantal troepen, aan groote
moeielijkheden blootgesteld.
Tebing Tinggi was vroeger niet nadeelig voor de gezondheid
der troepen geweest, maar sedert 1850 kwamen daar betrekkelijk
vele ziekten en sterfgevallen voor. Het garnizoen was in Juni 1851
gelegerd in een nog niet geheel voltooid steenen kampement; de
voltooiing van dat kampement was niet afgewacht, omdat de bewa
king van het tijdelijk kampement, waarin de troepen zich tot dusver
opgehouden hadden, meer militaire macht vorderde. Voorbij Tebing
Tinggi begint zich het gebergte te verheffen, dat, ter hoogte van
1500 a 2000 voet, moest worden overgetrokken om Ampat Lawang
te kunnen binnentrekken.
Van Tebing Tinggi liep een vrij goede landweg, in zuidoostelijke
richting, dwars door het schaars bevolkte en grootendeels met on-
