206 -
anderen, indien Redjang Lebong eene grootere bevolking kreeg.
„De Sultans hadden geene andere belangrijke grensgewesten dan
Redjang, Moesi en Pasoemah Lebar; Semindo is eerst vóór
70 a 80 jaren, Kis am en Ma kak au zijn pas vóór 50 a 60 jaren
ontstaan.
„De bevolking van Redjang rooft nu ook zelden of nimmer op
ons gebied, maar veel opdat van Bengkoelen; ook onder de Sul
tans deed het alleen rooftochten in deze afdeeling.
„Tusschen Pasoemah Lebar en het Sultansbestuur bestond,
gelijk wij boven gezien hebben, een sterke band, die door ons verbroken
is en, als in strijd met onze beginselen, niet meer kan worden aan
geknoopt, zoo dit al mogelijk ware.
„Ziedaar eenige oorzaken, waarom de Sultans minder overlast had
den van de grensvolkeren, dan wij.
„Het bovenstaande doet ons tevens zien dat wij den stand van zaken
niet meer kunnen herstellen, zooals die vroeger bestond. De staat
van anarchie heeft thans ook te diepe wortelen geschoten, dan dat
wij, zonder eene dadelijke en directe bemoeiing, in staat zijn hem te
doen ophoudenen zoolang die staat van anarchie aanwezig is, kunnen
wij wel door gepaste overeenkomsten en krachtige middelen de
grensgewesten eenigszins in bedwang houden, maar een volkomen
waarborg voor rust en veiligheid zullen wij nimmer verkrijgen.
„Wij kunnen echter nog hierbij voegen, dat de betere bewapening
van die grensbewoners dan ten tijde der Sultans ook toebrengt, dat
wij hen moeielijker in bedwang houden dan de Sultans.
„Yan het oogenblik, dat ik aan het bestuur gekomen ben, is
mijne aandacht op dezen staat van zaken gevestigd geweest, en
heb ik getracht, door de zaken zooveel doenlijk terug te brengen tot.
het standpunt, waarop zij zich ten tijde der Sultans bevonden, zooals
door de afschaffing van de geldelijke opbrengst, genaamd tand a
ber a dj a, en door het herstel der oude, eenigszins gewijzigde at oer an
sindang mardika. Ik heb op die wijze gepoogd, de bestaande
moeielijkheden, zooal niet geheel uit den weg te ruimen, althans
te verminderen.
„Die pogingen zijn niet geheel zonder vrucht gebleven. Sinds
twee jaren hebben zich de grensgewesten Semindo en Kisam aan