208
„Ook de druk, die door eene bezetting van Ampat Lawang op
de benedendivisiën, door de levering van koelies, zou rusten, was
daaraan niet vreemdterwijl ik eindelijk de hoop voedde, dat de
zaken in Ampat Lawang, na de geduchte straf, die de bevolking
ontvangen had, zooveel zouden verbeteren dat in de eerste tijden
de rust niet zou worden verstoord en eene geregelde betaling der
landrenten van zelf zou volgen. Dit was ook het gevoelen der mij
vergezellende ambtenaren.
„Die hoop is slechts gedeeltelijk bewaarheid. Wel is de stand
van zaken beter geworden, doch eene tweede expeditie hebben wij
in 1853 reeds moeten doen en een derde zal weldra noodzakelijk
worden. Er wordt wel niet veel wederstand meer geboden, en
ook deze keer geloof ik niet dat dit het geval zal zijn, maar de
toestand bewijst toch dat de hoofden weinig of geen gezag meer
hebben waar het geldt, de belangen en wenschen van het bestuur
te bevorderea. Een enkele gemeene kerel, die het in het hoofd
krijgt, zich door allerhande fratsen als een poejang, als een heilige
voor te doen, wordt meer gevreesd door de bevolking dan de hoofden.
„De bezwaren, die ik door een niet-bezetten van Ampat Lawang
dacht te vermijden, zijn dus gedeeltelijk blijven bestaan. Eene
talrijke militaire bezetting, die ik niet durf te verminderen, moet te
Tebing Tinggi gestationneerd blijven om Ampat Lawang in
bedwang te houden, en een vast aantal koelies, om die troepen in
beweging te kunnen brengen, moet ik daar laten omdat in den om
trek van Tebing Tinggi geene bevolking aanwezig is.
„Aan de andere zijde is de oorzaak van het niet-bezetten van
Ampat Lawang, boven sub 3 vermeld, veel in gewicht vermin
derd, omdat het verzet, dat nog op ons direct territoir bestond, geheel
is overwonnen, en ten tweede omdat de verbetering der huishou
delijke instellingen, hoezeer nog niet in den normalen toestand ge
bracht, aanmerkelijk is vooruitgegaan; terwijl, indien het gouverne
ment thans zelf eene bezetting als wenschelijk beschouwt, ook de
beide eerste argumenten althans voor mij vervallen.
„Wij zien alzoo dat de veiligheid van ons direct territoir voorna
melijk zal afhangen van repressieve middelen, die wij bij de hand hou
den, en dat eene expeditie naar het eene of andere grensgewest waar-
