216
moeielijk begaanbaar is en dat er, buiten kleine voetpaden, geene
wegen aanwezig zijn, zal die taak moeielijk maken.
„Hoewel, gelijk de laatste krijgsverrichtingen hebben bewezen, niet
geheel te verachten, is de grensbewoner niet zeer krijgshaftig
en staat hij in dat opzicht beneden de Padris van Sumatra's
Westkust.
„Eene dadelijke bezetting zal daarom minder moeielijk vallen dan
eene bezethouding. De bovenlander geeft het spoedig op, wanneer hij
ziet dat alle weerstand nutteloos is, doch slaat ook weder spoedig
tot verzet over, wanneer hij de kans schoon ziet.
„Ik heb gezegd, dat de grensgewesten, indien ze niet onder direct
bestuur worden gebracht, de grootste hinderpaal voor de ontwikkeling
der residentie zullen blijven; doch het brengen dier gewesten onder
direct beheer zal ook, en nog meer, de krachten absorbeeren die
anders tot ontwikkeling der residentie kunnen besteed worden. Dit
is dan evenwel een tijdelijk nadeel, dat eens moet ophouden, terwijl
voorzeker later uit die bezetting ook meer directe voordeelen zullen
voortvloeien.
„Indien nu de noodzakelijkheid van eene bezetting der grensgewesten
wordt aangenomen, zoo blijft nog over het ontwerpen van het daarbij
te volgen plan.
„Eene bezetting in eens van al de gewesten zou zooveel militaire
middelen en, tengevolge daarvan, zooveel koelies vereischen, dat zij
met de betrekkelijk zwakke bevolking der residentie niet uitvoerbaar
wezen zou. Ik hel dus over tot de achtervolgende bezetting, waar
bij met het dringendste moet worden begonnen.
„Het meest kwestbare punt der residentie blijft Amp a t La wang.
De bevolking doet ons den meesten overlast, geeft ons de meeste
moeite en vereischt de grootste militaire middelen om in bedwang te
worden gehouden.
„Ik geloof daarom dat met dit gewest een aanvang moet worden
gemaakt; tegelijk zal ook Redjang in onderwerping moeten wor
den gebracht en de regeneratie van het bestuur in de afdeeling
Bengkoelen moeten beginnen in dat gedeelte, hetwelk tusschen
Bengkoelen en Redjang gelegen is.
„Vandaar zou ik opvolgend Pasoemah Lebar en de andere
