386
noeg eerbied wordt bewezen of dat het gouvernement beleedigd wordt.
De vele oorlogen, die wij hebben moeten voeren, de vele opstan
den, die wij moesten bedwingen, hadden dikwijls tot oorzaak, de
fouten, door het bestuur, soms onwetend, begaan.
Duldt de Inlander geene willekeur, geene onderdrukking van ons,
is hij reeds dadelijk gekrenkt wanneer inbreuk op zijn adat wordt
gemaakt, aan hunne eigen hoofden betoonen zij slaafsche onderda
nigheid en gehoorzaamheid. Deze mogen hun geld afpersen,
mogen knevelarijen begaan, diensten tot in het oneindige van hen
vergen, zelden zullen zij tot klagen hunne toevlucht nemen.
Is zulk een hoofd van aanzienlijke geboorte, is hij bekwaam, dap
per in den strijd, dan valt het hem niet moeielijk een grooten aan
hang te verwerven en zal hij de vaan des opstands ontrollen, wanneer
hij zich slechts eenigermate verongelijkt gevoelt. Eene groote schare
zal hem aankleven en goed en bloed voor hem veil hebben.
Dat zulk een opstand groote gevolgen kan hebben, veel geld en
menschenlevens kost, getuigt de Java-oorlog.
Dipo Negoro was zulk een persoon. Hij sproot uit het sultansge-
slacht van Mataram, welks afstammelingen als heiligen vereerd wer
den, was daarbij machtig, listig en dapper. Hij wist zijne zaak met
die der priesters te verbinden en maakte gebruik van de ontevreden
heid, die onder de bevolking heerschte, vanwege het innen der markt-
gelden door Chineezen, enz.
Zelfs Amir, die niets was dan een gewoon Inlander, zonder titel,
zonder naam en zonder geld, wist in 1848 een opstand tegen het
gouvernement te verwekken, tengevolge van verkeerde maatregelen
door den resident van Banka genomen. Zulk een opstand zal echter
niet zoo gevaarlijk zijn, want de aanhangers van een onaanzienlijk
bendehoofd zullen spoedig verloopen bij den eersten tegenspoed.
Een goede karaktertrek van alle Inlandsche volken is, dat zij hun
ne hoofden nimmer zullen verraden. Zij bezoedelen zich niet aan
deze schande en de Europeaan staat in dit opzicht bij hen achter.
De Indische krijgsgeschiedenis levert geen enkel voorbeeld van
verraad op. Integendeel, zij zullen hen helpen en ondersteunen, zelfs
in de meest onherbergzame oorden zullen hun levensmiddelen wor
den gebracht en steeds zullen zij waarschuwen, wanneer gevaar dreigt.
