468
zich iets verkeerders voorstellen, dan het samenstellen, oefenen en
beheeren van een compagnie naar bepaalde beginselen in gewone
omstandigheden, het voorbereiden voor den oorlogstoestand en voor
het gevecht naar een bepaald stelsel, waaraan alles wordt dienstbaar
gemaakt en waarop alles is ingericht, terwijl men nauwelijks te velde
gekomen dat alles overboord gaat werpen, alles door elkander werkt,
de compagnieën geheel anders samenstelt en daarmede alle voor
deden na langdurige voorbereiding volgens een bepaald stelsel ver
kregen loslaat? Moet zoo iets niet tot verwarring leiden en wordt
daarmede de goede afloop der krijgsverrichtingen niet in de waag
schaal gesteld?
En wanneer die opnieuw gevormde compagnieën ook maar altijd
bij elkander gehouden werden, dan zou het verbroken tactisch ver
band langzamerhand wel weer worden hersteld. Doch dat gebeurt
dikwijls niet; na afloop van gevechten of ondernomen tochten wordt
het oorspronkelijk verband hersteld en later wederom op dezelfde
wijze gehandeld.
Dat werkelijk in dien geest veelal te werk gegaan wordt, is door
de geschiedenis ook van den Atjeh-oorlog zoo herhaaldelijk bewe
zen, dat het haast onnoodig is daarbij stil te staantal van voor
beelden zouden daarvan aangehaald kunnen worden; onder zeer vele
slechts dit:
Bij den tocht naar Moeroëe, den 15en April 1882, bestond de
uitrukkende colonne aan infanterie uit 325 man, ingedeeld in drie
compagnieën en samengesteld uit officieren en minderen van het
2e, 3e, lle, 12° en 14° bataljon infanterie, een waar mengel
moes dus.
De zaak liep toen, evenals bij meer dergelijke gelegenheden, goed
af, maar zou het niet zeer verklaarbaar geweest zijn als een, op die
wijze bijeengeraapte colonne in hare onderneming niet geslaagd ware
tengevolge harer samenstelling en zijn er niet voorbeelden ook uit
den Atjeh-oorlog aan te halen, waarbij de slechte afloop eener onder
neming een gevolg was van het gemis aan een behoorlijk tactisch
verband? Is het niet een feit dat zelfs dekkingsdetachementen
voor transporten van een sterkte van 30 a 50 man als regel waren
samengesteld uit militairen van verschillende, soms wel van drie
