92
afgaan, vooral wegens de onhandelbaarheid en den woesten aard
der bevolking.
„De uitvoering baarde echter eenige bezorgdheid, omdat de vrede
lievende en menschlievende strekking van de oogmerken met het
eiland Nias zelfs den schijn moesten doen vermijden, dat onze bezit
neming of vestiging aanleiding konde worden tot openbare vijandelijk
heden, die zoo licht, indien de tegenstand hardnekkig wordt, een
oorzaak worden van verdelging en onheil, het tegenovergestelde van
hetgeen beoogd wordt.
„Nu echter de Niassers zeiven, zonder eenige aanleiding onzerzijds,
het initiatief hadden genomen om de goede verstandhouding te
verbrekenaanvankelijk door verraderlijk den wapenstilstand te
schenden, die door onze bemiddeling was gesloten en door de beide
partijen plechtig was aangenomen; vervolgens door te weigeren de
vergoeding te geven, die overeenkomstig de volksgebruiken ver
schuldigd was, en eindelijk door de tusschenkomst van den bemid
delaar gewapend af te wijzen en hem doodelijke verliezen te doen
lijden, nu, zeg ik, werd de uitvoering gemakkelijk gemaakt, wijl
geen sprake meer behoefde te zijn van die oneindige behoedzaam
heden, die in acht zouden moeten worden genomen om de volks
begrippen niet te kwetsen en soms zoo belemmerend zijn voor eene
dadelijke uitvoering.
„Het was echter noodig, geen tijd te doen verloren gaan, ten einde
te voorkomen dat door den indruk van onze nederlaag het bond
genootschap onzer tegenstanders werd versterkt en het vertrouwen
onzer bondgenooten op onze macht, onze middelen en onze be
doelingen in gelijke mate werd verzwakt. Het tijdig benutten van
de verdeeldheid, die onder de onderscheiden stammen heerscht, moet
onze oogmerken begunstigen".
Onze vestiging te Lagoendi, in Maart 1856, is uitvoerig ver
haald iu de Koloniale Jaarboeken 1861-1862, blz. 205 en vlg.
"Wij kunnen daarom volstaan met de volgende aanhaling uit het
evengenoemd verslag van generaal Van Swieten.
„Den 10en Februari 1856 vertrok van Pad an g een uitgezocht
detachement van 2 officieren en 75 man, die de vaste bezetting van
