11 -
aanbevolen om, aangezien al de binnenlandsche verdeeldheden en
oorlogen grootendeels waren toe te schreven aan de omstandigheid dat
's gouvernements gezag overal nog niet naar behooren was gevestigd,
hij dus geene middelen moest onbeproefd laten om den Niasser
langzamerhand behoefte te doen gevoelen aan een billijk en geordend
bestuur, en dat hij daartoe beginnen moest zich in gunstiger betrekking
tot de inboorlingen te plaatsen, ten einde meer toenadering te ver
krijgen en alzoo meer vertrouwen in te boezemen, en dat hij vooral
geene gelegenheid moest verzuimen om den Niasser begrijpelijk temaken
en door daden te bewijzen, dat ons doel alleen is om de algemeene rust
en veiligheid te bevorderen en de welvaart te doen toenemen door op
die wijze te handelen en een vredelievend stelsel te volgen, zal hij op den
duur veel verder komen dan door de aanwending van dwangmiddelen.
„Bij mijn laatste bezoek, op onderscheidene gedeelten des eilands,
ondervond ik dat de gezindheid der Niassche hoofden jegens het
gouvernement over het algemeen goed is en dat later zoo noodig op
hunne medewerking zoude kunnen worden gerekend. Alleen in de
baai van Lagoendi was het mij niet mogelijk, met de hoofden
der kampongs, welke niet ver van de baai zijn gelegen, in aanra
king te komen. Mijne komst kwam hun onbegrijpelijk voor en bij
die gelegenheid hebben zij veel wantrouwen aan den dag gelegd wat
ik moet toeschrijven aan de gevolgen van de expeditie van 1847
tegen de voornaamste en sterkste kampongs.
„In de baai van Telok Dalem en Pohili waren de hoofden
beter gestemd en het onthaal, dat mij in eene der kampongs is ten
deel gevallen, doet mij vermoeden dat de geest der bevolking jegens
ons niet ongunstig en geenszins zoo vijandig is als men wel voorgeeft.
„Te Lapouw is mij overtuigend gebleken, hoe noodzakelijk het
is, steeds een waakzaam oog te houden op de handelingen van de
daar aanwezige Maleiers en consorten, die, hoewel hunne middelen
beperkt zijn, een zekere heerschappij over de Niassers uitoefenen
en er op uit zijn om onze goede bedoelingen en maatregelen in het
belang der Niassers te verlammen en tegen te werken. Nauwelijks
daar zijnde, werd mij bericht dat eenige negorijen, aan de baai van
Lapouw gelegen, tengevolge van ontstane oneenigheden met dezg.
Maleische kampongs in oorlog waren, en dat, bij deze gelegenheid,
