19
ook daar nog vele barbaarsche gewoonten, .zooals het koppensnellen,
als zegeteeken bij huwelijken of andere plechtige gelegenheden,
benevens het offeren van menschenlevens bij benoeming van hoofden
of nationale feesten.
„Rijst wordt er in overvloed geteeld en voor eigen voedsel be
nuttigd. Klapperboomen zijn er in groote menigtemaar hoezeer in
andere gedeelten des eilands veel palmolie wordt bereid en uit
gevoerd, bezigt men te Lagoendi en in de naburige landschappen
de klappernoten alleen als varkensvoeder, omdat een overoud bij
geloof de bevolking doet denken dat het verkoopen der vruchten
alle boomen zou doen sterven.
„Sedert 1347 heeft zich aldaar geen enkel handelsvaartuig laten
zien uit vrees voor de wraak, waaraan de kooplieden meenen te
zullen zijn blootgesteld voor de tuchtiging die dit gedeelte van het
Niasser volk in 1847 heeft ondergaan. Deze vrees blijkt echter
ongegrond te zijn geweest; de waarheid is, dat het volk reikhalzend
naar eene prauw met handelsgoederen uitziet.
„De resident is van oordeel, dat voorloopig drie gouvernements
etablissementen in het binnenland moeten worden gevestigdeen in
het Noorden, een in het midden en een in het Zuiden van het eiland.
„Met de weinige bekendheid, die wij nu nog met het eiland en zijne
hulpmiddelen hebben, kan ik mij met dat denkbeeld, als voorloopige
maatregel, zeer goed vereenigen. Ik zeg, als voorloopige maat
regel, omdat het wel niet anders kan, of deze eerste organisatie
zal met den eersten worp niet kunnen zijn wat zij later moet
blijken te wezen. Naar mijn inzien moet ons eerste streven zijn,
den verderfelijken invloed der Oostersche vreemdelingen tegen te
gaan en te vernietigen, hetwelk vooreerst wel niet beter zal kunnen
geschieden dan door het eiland in eenige districten te verdeelen, en
deze ieder te stellen onder het gezag en de bescherming van Euro-
peesche posthouders, die tevens het volk zullen onderrichten in het
openen van gemeenschapswegen, het telen van rijst en andere voe
dingsmiddelen, het planten en bereiden van edeler producten die
als ruilartikelen in den handel kunnen gelden, maar wier taak,
zooals ik gezegd heb, bovenal wezen moet om het volk tegen de
sluwe afpersingen der vreemdelingen te beschermen.
