MILITAIRE ZlftZAG
FANTASSIN.
Ik moet nog even terugkomen op het slot van den vorigen zigzag.
Het is mij toch gebleken, dat een enkele toelichting niet overbodig
is te achten naar aanleiding van het door mij gebruikte woord débdcle.
Ik verzoek namelijk daaraan de beteekenis te hechten van een
onverwachte ommekeer van den gang van zakeneen ommekeer, die
de grenzen nadeit van een catastrophe, van een ramp. En tot die
meening ben ik zeker wel gerechtigd na de uitspraak van een zeer
gevierde militaire autoriteit van die dagen, dat met de troepenmacht
der le Atjehsche expeditie alles kon worden ondernomen, dat die
troepenmacht voor niets zou staan en voorts, wanneer men in
het oog houdt, welken indruk het mislukken der expeditie in en
buiten het leger, zoowel hier te lande als in Nederland heeft gemaakt.
De vraag rijst nu: is het echter wel juist gezien, heeft het niet veel
van overdrijving, om tusschen dien ongunstigen afloop en de wijze
van inspecteeren van dien tijd verband te zoeken en geheel voorbij
te zien, welke omstandigheden toch algemeen worden geacht tot die
catastrophe te hebben geleid, waaronder de onvoldoende voorbereiding,
gelijk men later meermalen beweerde, eene eerste plaats innam?
De mededeeling mag hier niet achterwege blijven, dat het een cul-
turgeschichtlicher TJeberblick^ is, dien ik van onze infanterie tracht te
leveren, zoodat ik mij dan ook, zoowel bij de vorige als bij de nog vol
gende beschouwingen, hoofdzakelijk heb geplaatst op een zielkundig,
op een psychologisch standpunt.
Dat klinkt wel wat geleerd, het is zooik hoop vooral door dat
woord ook geen al te hooge verwachtingen ta wekken voor mijn
arbeid, maar werkelijk, ik vermeen het door mij ingenomen standpunt
niet anders le kunnen omschrijven.
DOOR
