27
voerders en meer andere factoren. Ook komt het voor, dat beide
partijen aanvallend optreden, althans aanvankelijk.
Hoe dit alles zij, het eerste oogmerk van de tactiek in den hui-
digen veldslag is, elkander op den grootst mogelijken afstand tot
ontwikkeling te nopen. Zulks geldt vooral voor den verdediger, die
gewoonlijk met het terrein bekend is, die dikwijls voorbereidende
maatregelen kan nemen en van de afstanden tot belangrijke terrein-
voorwerpen op de hoogte kan zijn.
Een vroegtijdige ontwikkeling van den aanvaller brengt den
verdediger al dadelijk in 't voordeel; deze ziet zich zoodoende al ras
breede doelen geschonken en kan den offensief optredenden vijand
bij diens voorwaarts rukken gevoelige verliezen toebrengen.
Dat oogmerk nu wordt evenzeer bereikt door infanterie- als door
geschutvuur. En wel eigenaardig is het verschijnsel, dat juist op
zulke groote afstanden de vuuruitwerking tot de vorming van dunne,
dus breede en aaneengeschakelde liniën dwingt. (1) De kogelbundel
toch werkt op die afstanden als een schuin invallende regentreft
hij doel, dan brengen ook zijne hoogste deelen het hunne aan, om
de verliezen te vermeerderenzij gaan over de hoofden der voorste
manschappen heen en raken de volgende. Anders is het gesteld op
de kleine afstanden; de bundel is vlakker, de kogels, die over de
voorste gelederen heengaan, treffen ook de andere niet. In het kort
bij het kleiner worden van den afstand neemt de vuuruitwerking in
de diepte sterk af. Voor den aanvaller tot ontwikkeling gedwon
gen zal het dus voordeelig zijn, om op groote afstanden dunne
liniën te formeeren en deze, al naderende, tot smalle diepe colonnes
samen te trekken, althans voor zoover zij niet in de voorste linie
zijn, d. w. z. aan het vuur zelf deelnemen. De tactiek in Europa
zal hiermede in het vervolg rekening moeten houden.
Voor het onderricht in het schieten nu zijn uit het voorgaande twee be
langrijke leeringen te trekken, die onmiddellijk uit elkander voortvloeien
1°. Zal het oogmerk eene spoedige gevechtsontwikkeling van
de tegenpartij bereikt kunnen worden, dan behoort zulks te geschie-
(1) E. Rothpletz. Das Infanteriefeuer, 1882, hoofdstuk F: Die Bewegung unter
Anwendung der geeigneten Formationen.
J. van Dam van Isselt. Militaire Spectator, jaargang 1884.
