400
wijzigd naar de beschikbare middelen en de bestaande toestanden,
maar in den regel op vrij primitieve wijze.
Men kan zich eenigszins een denkbeeld maken van den verbazenden
omvang, welken de trein of legertros in vorige eeuwen kon aannemen,
wanneer men bedenkt, dat bij den inval iu Spanje van koning Filips
in April 1285 bij zijn leger van 17000 ridders, 18000 slingeraars
en 100000 voetknechten een trein aanwezig was, bestaande uit 80000
lastdieren.
De trein bestond en werkte echter in vroeger jaren in den regel
alleen in oorlogstijd, in tijd van vrede was daaraan geen behoefte.
De lange duur van de destijds gevoerde oorlogen, het periodiek
voor zekeren tijd staken van alle operatiën (betrekken van winter
kwartieren) en vooral de geruime tijd van voorbereiding, die in den
regel bij het uitbreken van den oorlog aan de partijen gelaten of door
hen genomen werd, waren oorzaak dat de noodzakelijkheid, om ook
in dit opzicht reeds in vredestijd op den oorlog voorbereid te zijn,
niet aan het licht kwam of althans niet in voldoende mate gevoeld
werd. Gedurende den gebruikelijken stilstand der operatiën of den
geruimen tijd van voorbereiding bestond voldoende gelegenheid om,
zooveel dat noodig bleek, zich van de gevorderde treinmiddelen, hoofd
zakelijk door inhuur van personeel en materieel, te voorzien.
Dat van het tegenwoordig standpunt bezien de organisatie en de
werking van een aldus in het leven geroepen trein veel te wenschen
moesten overlaten, ligt voor de hand; maar ook de toenmalige wijze
van oorlogvoeren maakte dat men zich met een op die wijze ontstanen
trein, die in tijd van vrede niets kostte, kon behelpen.
Sedert echter, voornamelijk in den loop der 19e eeuw, meer en meer
werd ingezien en erkend dat de oorlogen, om de schadelijke gevolgen
daarvan zooveel mogelijk te beperken, zoo krachtig mogelijk moe
ten worden gevoerd, ten einde spoedig eene beslissing te verkrijgen,
die het terugkeereu tot den normalen vredestoestand mogelijk maakt,
en vooral ook sedert in de tweede helft dier eeuw de groote wijzi
ging in de economische toestanden en de belangrijke vooruitgang in de
gemeenschapsmiddelen eene snellere oorlogvoering mogelijk maakten,
trad overal het streven op den voorgrond om door het in vredestijd
