401
organiseeren van den transporttrein zorg te dragen, dat aan het leger
ot de strijdkrachten zoo spoedig mogelijk na de mobilisatie en concen
tratie de voor den oorlog noodige bewegingsvrijheid verzekerd werd.
Het gevolg daarvan is geweest dat nagenoeg alle beschaafde legers
in hunne organisatie, ook in vredestijd, den transporttrein voor het
leger te velde hebben opgenomen, ingericht op een snelle uitbreiding
in oorlogstijd.
Een van de zeldzame uitzonderingen op den algemeenen regel
vormt het Nederlandsch-Indisch leger, dat zich tot nog toe steeds
heeft moeten behelpen met een voor elke gelegenheid geïmprovi-
seerden transporttrein, daar alle voorbereiding in tijd van vrede ten
een en male ontbreekt.
Heeft de transporttrein bij oorlogen tusschen beschaafde legers,
waarbij ruimschoots partij getrokken kan worden van de hulpbronnen
van de landstreek, waar de oorlog gevoerd wordt en zieken en gewonden,
die niet vervoerd kunnen worden, door bijzondere bepalingen beschermd
worden, reeds een belangrijke taak te vervullen, die taak is in onze
toestanden, waarbij alles te velde moet meegevoerd en op hulpbronnen
in het vijandelijk land niet gerekend mag worden, bovendien de gebruiken,
bij oorlogen tusschen beschaafde legers geëerbiedigd, door de tegen
partij met worden inachtgenomen, zeker van niet minder gewicht en,
zooals de ondervinding herhaaldelijk en overtuigend heeft aangetoond,'
dikwijls alles overheerschend.
Schijnbaar is de geruime tijd van voorbereiding, dien men voor onze
expedities tegen den Inlandschen vijand meestal voor zich had, altijd
ruim in vergelijking met den tegenwoordig daarvoor in Europeesche
oorlogen beschikbaren tijd een voordeel geweest, omdat men daar
door gelegenheid had den geïmproviseerden transporttrein eenigszins
te organiseeren, doch dit is ook slechts schijnbaar geweest; het ont
breken van alle oefening, het teloorgaan van de bij vroegere gele
genheden opgedane verbazend dure ondervinding, het organiseeren
zonder deugdeljjken grondslag en de door een en ander veroorzaakte
verwarring konden daardoor niet goed gemaakt worden, en afgescheiden
van de belemmeringen, door zulk een toestand op de oorlogvoering
uitgeoefend, is telkens opnieuw bewezen, dat gemis van een organi
satie van den trein in vredestijd in geval van oorlog aanleiding geeft
