525
heeft Yon Foerster door herhaalde proeven overtuigend aangetoond,
dat de werkiog eener brisante springstof snel afneemt, als tusschen
de ladiog en het voort te stuwen lichaam eene tusschenruimte (een
kussen van lucht) bestaat. (1)
Plant zich bij vrij liggende ladingen de verbranding laagsgewijze
voort, stel in mathematische tijddeelen, in besluiten ruimten oefenen
de eerst gevormde gassen eene zoo krachtige onafgebroken drukking
uit, dat de trillingen aanzienlijk versterkt en veel sneller aan de ge-
heele massa medegedeeld wordendaaruit volgt dat slechts de eerst
ontstoken korrels in werking komen als de benoodigde tijd voor de
volledige détonatie betrekkelijk groot is; is echter de tijd, waarin zich
de explosie voortplant, onmeetbaar klein, dan zal de som (de integraal)
van den nuttigen arbeid van alle korrels zich doen gelden en zal eene
grootere lading ook eene grootere uitwerking hebben. Dit verklaart
tevens, waarom bij droog schietkatoen de grootte der ladiüg boven
zeker maximum ophoudt meer uitwerking te geven, terwijl zulks bij
nat schietkatoen niet (althans lang niet in die mate) het geval is;
immers water geeft tot op grooten afstand den initiaalstoot onver
zwakt door; bij droge ladingen daarentegen verliest zich de werking
der verst verwijderde laag reeds in de lucht, voordat de eerst ont
stoken laag de naastliggende lagen in trilling heeft gebracht. Water
is geen elastische stof zooals lucht, althans zijn elasticiteit is niet in
één adem met die van lucht te noemen; als dus de springstof niet
water omgeven is en hare poriën met water gevuld zijn, zal de initiaal
trilling der explosie zich onverzwakt voortplanten van het éene mo
lecuul op het andere door de geheele lading heen. De practijk heeft
deze theorie bevestigd; nat schietkatoen (25°/0 water) explodeert
in vrije ladingen vollediger dan droog; laatstgenoemde, evenals niet
verzadigd dynamiet, neemt den stoot in zich op, het natte schiet
katoen geeft hem zonder arbeidsverlies door. (2)
Het was noodzakelijk deze praemissen goed te stellen tot recht
verstand van den drievoudigen eisch eener goede opbeivaring, eener
vertrouwde aanwending en eener veilige fabricatie van het rookvrij
(1) Versuehe mit comprimirter Sohiessbaumwolle in cler Sehiessbaumwollfabrik
Wolff u. Comp. in Walsrode, ausgefiihrt von deren Leiter Max von Foerster.
(2) Oscar Guttmann, Versuehe mit gepresster Sohiessbaumwolle.
