- 577 -
Zou deze omstandigheid ons wellicht tot leering kunnen strekken
Het vooruitzicht om, bij het retireeren voor den vijand, stukken te
moeten afdoen zonder behulp van een antecedenthet is dan ook wel
geschikt om menigeen geen gerust oogenblik meer te schenken
In die stoffe nu zou inderdaad veel te verbeteren vallen en dat
zou wederom eene verbetering zijn van gelijke soort ais waarop ik
reeds vroeger wees, eene namelijk die geen geldelijke offers vordert
en enkel afhankelijk is van den wil en de medewerking der individuen.
Vergeef mij lezer, dat ik thans weder uwe aandacht verzoek voor
onze militaire briefwisseling, waarover ik ook in den vorigen zigzag
het een en ander heb in 't midden gebracht, doch het ter neder
geschrevene voerde mij ondanks mij zeiven in die richting; c'était
plus fort que moi.
Het was, geloof ik, onze groote staatsman Thorbecke, die de meening
verkondigd heeft: „het is veel gemakkelijker om met veel woorden
weinig, dan met weinig woorden veel te zeggen" en als Thorbecke
nu nog leefde, hij zou voor zijne stelling geen beter bewijs kunnen
aanvoeren, dan door te verwjjzen naar de officieele militaire corres
pondentie, in Indië in zwang.
Zij is dan ook alleszins waarddat men er een oogenblik bij
verwijlt.
De bazis van het geheel is de vrij algemeen heerschende meening,
dat, wanneer over eenig onderwerp niet eenige vellen vol geschreven
zijn, twijfel ontstaat bij den hoogeren machthebbende, of de zaak wel
goed bekeken en met de noodige zorg uitgewerkt is. Het is dan
ook ongetwijfeld hieraan toe te schrijven, dat de militaire briefwis
seling zich in doorslag kenmerkt door grooten omhaal van woorden,
waarbij de van oudsher dagteekenende gewoonte zich gehandhaafd
heeft om het geheel te kruiden met tal van uitheemsche, ver
basterde, verouderde en meestal leelijk klinkende woorden, terwijl
de beschavende invloed der nieuwere tijden zich schijnt te openbaren
door het gebruik van eene serie beleefdheidsformulen, zooals: dat
men het zich tot een eer rekent dit of dat te berichten, dan wel eene
terechtwijzing toe te dienen, waarvan zeker soort van huisdieren geen
brood zou etendat men met bescheidenheid eigen meening onderwerpt
