50
sanctionneerd zijn. Van die mogendheden (met name van Nederland),
welke den 15 cM. niet te velde aanwenden, valt desniettemin voor ons
doel nog veel te leeren; wij zullen ze niet geheel met stilzwijgen
kunnen voorbijgaan.
De Spaansche 15 cM. veldmortier, naar het ontwerp van den ka
pitein der Spaansche artillerie Mata, geldt als een meesterstuk van
techniek en zal het eerst onze aandacht bezig houden.
Deze veld-, tevens belegerings- en vestingmortier bestaat uit een
hardbronzen buis, gesloten door middel van een stalen sluitstuk, dat te
vens de kardoeskamer vormt; daar, waar de gassen hun grootste span
ning ontwikkelen, drukken zij dus tegen een wand van staal; de maxi
mum spanning bedraagt slechts 1200 KG. per cM., zoodat de wanddikte
gering kan zijn, ook al ware het geheele stuk van staalbrons gegoten.
Het sluitstuk wordt geopend als bij onzen 24 cM. Y.
Voor de bediening zijn vier man voldoende; de élevatie, tot een
maximum van 65°, wordt zonder opzet door middel van het niveau
gegeven; de zijdelingsche richting wordt verkregen met behulp van
een achterwaarts geplaatste baak.
De mortier wordt gedragen door een ijzeren stoel, die door een
veertap in zijn recul beperkt wordt; deze stoel rust op een houten
bedding, wier midden balk naar achteren verlengd is en een staart-
beslag draagtrechts en links ziet men uit de bedding een arm van
de as steken.
Mortier, affuit en bedding, laatstgenoemde van twee raderen voor
zien, vormen te zamen het achterstel van een vierraderig voertuig,
welks voorstel uit een gewonen munitie-voorwagen bestaat. Aan dien
voorwagen vallen alleen op te merken twee Mitnehmer, die, buiten-
waarts van de raderen, de asarmen met het trelcijzer verbinden.
Het geheele aldus uitgeruste voertuig weegt niet meer dan 2527 KG.
Behalve de gewone granaat zijn voor dezen mortier in studieeen
mijngranaat (fugasbom), een granaatkartets en een brand- en lichtkogel.
De kardoezen van 1, 2, 4, 8 en 17 HG. maken op zichzelf of ge
combineerd al de vereischte worpladingen uit.
Het buskruit is kiezelkruit van 6 10 mM.
De maximum dracht bedraagt 3800 M.
Het gewicht van mortier, affuit en bedding is respectievelijk
