68
Van den aard van ?s vijands weermiddelen wordt een tafereel op
gehangen, dat ons wel een diep besef moet geven van zijne meerderheid.
Want niet alleen dat de vijandelijke batterijen reeds zouden zijn be
wapend met getrokken kanons van ontzagwekkend kaliber alleen
het nummer der goot werd nog niet genoemd maar ook het ge-
weervraagstuk, dat in de meeste Europeesche legers nog tot geen bevredi
gende oplossing werd gebracht, zou bij onzen tegenstander geen
vraagstuk meer wezen. En tot overmaat van ramp zou zelfs de
invoering van rook- en knalvrij buskruit bij hem eene uitgemaakte
zaak zijn en voorzeker een diep beschamend licht werpen op het
ten deze nog altijd door ons ingenomen standpunt.
Een flauwe hoop rest ons echter nog. Mocht het laatstgenoemde
materiaal afkomstig zijn uit de fabrieken te Stein en uitgedacht door
den Oostenrijkschen majoor Schwab, van welk mixtum de Holland-
sche bladen onlangs meldden, dat het door de bij de ontbranding
ontwikkelde gassen officieren en schutters hun bewustzijn deed ver
liezen en bij de minder delicaten van reuk- en verteringsorganen
verschijnselen van zeeziekte te voorschijn riep als het dat mixtum
is, dan is ook de strijd onzerzijds nog niet vruchteloos te achten,
mits we den reglementair voor het voeren van het beslissend vuur
gevecht voorgeschreven afstand maar niet overschrijden en daardoor
te dicht in 's vijands radius komen.
Denk niet, Veda, dat ik het gebeurde licht tel of dat de ernstige
zijde er van mij ontgaat. Helaashet vriendenhart werd door de
affaire van 26 Juli zelfs zwaar getroffen, doch ik wenschte op te
komen tegen de zucht tot overdrijven, die zich hoe langer zoo meer
openbaart en vooral bij de gebeurtenis in quaestie sterk op den voor
grond is getreden.
Men ziet de waarheid over het hoofd, dat wie den oorlog aanvaardt
naast de kansen op voordeel ook die op tegenvallers heeft aangeno
men. Men vergeet dat zelfs een overwinnend leger een partieele
nederlaag nu en dan niet kan ontgaanen is er niet reeds veel ge
wonnen, wanneer bij zulk een tijdelijke déveine van het strijdende deel
kan worden getuigd, gue l'honneur est sauvê?
Maar ik vraag mij tevens af: wanneer een gebeurtenis, als hier