- 181 -
de beide geschutsoorten (kanon en mortier) is ingetreden. Beider
bestemming is thans behoorlijk afgebakend, en, aangezien de bestem
ming van eene geschutsoort hare wijze van constructie volkomen
bepaalt of moet bepalen, is ook de geschutconstructeur genoopt ge
worden in tweeërlei richting doel te kiezen.
Een gedekte vijand, die met geen kanon te verdrijven is, houdt geen
stand op het banket der borstwering tegen den modernen veldmortier,
die met één worp meer dan 30 KG. staal en lood met kracht in
het doel werpt. (Von Sauer. üeber den abgekürzten Angriff.)
Het lichtste kustkanon daarentegen schiet met lyddit-granaten een
pantserschip tot een zeef en drijft ze de eene scheepswand in, de
andere uit. (Officieel rapport betreffende de Resistance bij Wight in
Februari 1890.)
Eischt aan de eene zijde het kanon eene bij uitnemendheid ratio-
neele constructie, die het metaal en de lading ten volle „ausnützt",
de mortier daarentegen, door weinig metaalgewicht bezwaard, be
stemd om op korteren afstand, ten spijt van 's vijands dekking, een
ontzaglijk projectielgewicht te verplaatsen, geschikt bovendien om
gedekt te zijn of zich te dekken door verplaatsing, vervult reeds bij
eenvoudige constructie een groot deel zijner roeping. Geen wonder
alzoo dat in Duitschland stemmen opgaan om zelfs den gladden 29
cM. mortier voor den strijd van nabij in eere te houden.
Zelfs en dat is niet te verwonderen is in den aard der pro
jectielen van kanon en mortier een machtig verschil op te merken;
tegenwoordig erkent men algemeen dat het projectiel met zijne uit
werking het uitgangspunt moet zijn voor alle rationeele geschut-
constructie.
Het mortierprojectiel wordt niet in die mate geleid als het kanon-
projectiel. Reden te meer om: l». zijne rotatie te verzekerendoor
het zwaartepunt zoo dicht mogelijk bij het steeds wisselend aangrij
pingspunt der lucht te leggen, en 2°. om aan het projectiel bij eene
geringe lengte een groote massa en rotatie-snelheid mede te deelen,
opdat het niet slingere in zijn baan. Daar bovendien de werking
der springstukken met het kaliber snel toeneemt, zoo wordt daardoor
het grootst mogelijke kaliber een eisch der noodzakelijkheid. (Yon
Neumann. Leitfaden 1886.)
Dl. II, 1890. 12