- 271
zich in deze materie begint te openbaren, zoodat tegenwoordig de
nadruk der inspectiën van de schouderpassanten, halssnoeren, sokken,
schoenen en naaizakjes is overgebracht op de oefening en de slag
vaardigheid van den troep.
Dat onze practische oefeningen door het daaromtrent gegeven voor
schrift thans in eene rationeele richting worden gestuurd, mag even
zoo met genoegdoening worden erkend.
Naar hetgeen de laatste jaren ons hebben doen ontwaren, kunnen
de practische oefeningen in twee categorieën worden onderscheiden
de groote manoeuvres en de veldoefeningen op kleine schaal-
Van de eerste soort hebben wij in 1888 eene proeve gehad, toen
in de 2e Militaire Afdeeling op Java, tusschen Grabak en Getassan,
twee uit de verschillende wapensoorten samengestelde brigades tegen
over elkander werden gesteld ter nabootsing van den oorlog. Men
heeft na dat jaar geene herhaling van die oefening mogen beleven
de meening dat het nut, hetwelk de groote manoeuvres afwerpen, niet
geëvenredigd zoude zijn aan de daaraan verbonden kosten, schijnt
hoofdzakelijk tot hunne staking te hebben geleid.
Ieder hebbe daaromtrent zijne zienswijze; ik geloof ook dat die
soort van oefeningen, willen deze werkelijk aan het daarmede
beoogde doel beantwoorden, op een anderen grondslag zullen
dienen te rusten dan twee jaren geleden, maar toch vermeen
ik niet ver van de waarheid te zijn, zoo ik beweer, dat het in 1888
aan de groote manoeuvres bestede kapitaal, zijn rente ruimschoots
heeft afgeworpen door de in den loop van dit jaar met succes vol
brachte Edi-expeditie.
Was het voorheen min of meer aan het bon. vouloir van onze troe
pencommandanten overgelaten, om de onder hunne bevelen staande
afdeelingen al of niet voor eenigen tijd te verplaatsen in een toe
stand, welke aan dien van den oorlog nabijkwam, thans is hun dat
voorgeschreven, d. w. z. voor zoover zulks de compagniescommandan
ten bij de veldbataljons betreft.
Werden vroeger de aan deze soort van oefening verbonden kosten
bestreden uit de cantinefondsen, thans is ook aan deze oneigenaardig-
