380 het Westen staat. De knop van het horloge wijst dan elk oogenblik een anderen weg uit; eerst loopt hij van O. door N. naar W.op het mid daguur moet het horloge in eens omgedraaid worden (als de zon in het W. komt) en daarna gaat het weder evenals in den vóórmiddag. Waar lijk een experiment om hen, die de methode „begrepen" hebben, wan hopig te maken! Nu zijn er ook nog andere horloges, de zg. savonnetten, waarbij de knop ter hoogte van de III zit, maar ook hierbij is het tevergeefs ge tracht de geschiktheid in het onderwerpelijke geval aan te toonen. Tot zoover de practische zijde van de methode. Dat zij voor de Zuid pool volkomen toepasselijk is (ook zelfs al scnijnt de zou niet), ligt zoo voor de hand, dat wij dit kunnen laten rusten. Wat de theorie aangaat, reeds a priori kan men zeggen, dat hieraan ook iets haperen moet; en m. i. is dan ook de logica niet zeer strikt in acht genomen. 1°. Een zonnewijzer, als in de laatste alinea van pag. 95 beschreven, zou in de tropen al zeer grillige aanwijzingen doen, of liever is geen zonnewijzer; 2°. zijn een zonnewijzer en een horloge voorwerpen, die, wat de verdeeling van den cirkel aangaat, volstrekt niet te vergelijken zijn; en ten slotte (zooals uit het bovenstaande vrij duidelijk blijkt) door het omgekeerde te doen (zie blz. 96) van zooals het behoort, doet men het juist verkeerd wat trouwens geen zeldzaamheid is. Sumatra. Schijfinrichting Parider Maat. Aan het Nieuws van den Dag van 8 Augustus jl. ontleenen wij de volgende beschrijving van de door den 2™ luitenant der infanterie van het Ned. Leger H. Pander Maat uitgedachte en op de Veiligheidstentoon stelling te Amsterdam geëxposeerde schijfinrichting. Werking. Het voorvlak der schijf bestaat uit verschillende deelen, die kleiner zijn, naarmate zij dichter bij het centrum zijn gelegen en welker grootte rekening houdt met het te bezigen vuurwapen. Zoodra de kogel één dier deelen treft, maakt dit stuk een achterwaartsche en tevens draaiende be weging; bij deze beweging wordt door de kracht van den kogel een veer

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1890 | | pagina 399