546
Niet altijd echter zijn de officieren in de gelegenheid zulke oefeningen
in geaccidenteerd terrein te houden, maar dan bestaan er hulpmiddelen,
die dat gemis eenigszins vergoeden, en waarop ik later terugkom.
Achtereenvolgens zal ik behandelen, wat men door het lezen van
de kaart verstaat, eenige wenken geven ten dienste van hen, die
zich daarin moeten oefenen en eindelijk de aandacht vestigen op eene
oefening, waarbij men steeds gedwongen is zich een begrip van den
terreinvorm te maken, en waarbij dus het lezen van kaarten mede
toepassing vindt.
Het lezen van kaarten. Op gevaar af, dat men het geheel over
bodig zal vinden, dat ik hier eene definitie geef van iets, waarvan
natuurlijk ieder officier zich een idee heeft kunnen vormen, zoo meen
ik toch daartoe te moeten overgaan, al was het maar om het noodige
verband in mijn opstel te houden.
Buitendien heb ik wel eens den indruk gekregen, dat men onder
het lezen van kaarten alleen verstaat het opnoemen van alle topo-
graphische teekens, welke er op voorkomen, en als werkelijk die
opvatting bij sommige officieren bestaat, dan is het nuttig er nog
iets van te zeggen.
Onder het lezen van kaarten moet men, behalve het begrijpen dei-
op de kaart voorkomende conventioneele teekens, ook verstaan de
vaardigheid om zich het terrein, zooals het door de hoogtelijnen
wordt voorgesteld, en relief voor den geest te halen.
Men begrijpe mij goed. Ik verlang niet dat de officier elke hem
voorgelegde kaart in de kleinste details ontleedt, dat kan hij gerust
overlaten aan opnemers van professie, maar elk officier moet zich
kunnen voorstellen hoe of de hoofdvorm van het daarop voorge
stelde terrein is.
De commandant eener troepenmacht, die eene stelling wil bezetten
of tegenover die des vijands staat, de commandanten van verken
ningsdetachementen en -patrouilles, hij, aan wien eene tactische
verkenning is opgedragen, de art.-officier, die den commandant eener
colonne ter zijde moet staan in het kiezen der door de artillerie in te
nemen stelling, de cav.-officier, die eene officierspatrouille moet rijden,
al deze personen moeten het terrein en de kaart vlug kunnen ver
gelijken, dus in de eerste plaats de kaart goed kunnen lezen.