174
Wanluidend ook zijn de klanken, die naar aanleiding van een
vluggere promotie bij een wapen, bij een der andere worden aangeheven,
als het daar in dit opzicht minder gunstig gesteld is. Men houde
toch in het oog, dat het hierbij veelal niet anders is dan een vleugje,
iets tijdelijks dus en misgunne den overigens niet beter bedeelden
kameraad dat voordeel niet.
Conduitelijsten! Nachtmerries, vaker voor den beoordeelaar dan
voor den beoordeelde! Wanneer zullen zij toch eens worden wat
men er van verlangt, getrouwe beelden van de personen, die er het
onderwerp van uitmaken? In ons leger, geloof ik, nimmer.
Wat zal ik nu nog veel daarvan zeggen, na hetgeen ik reeds
vroeger daaromtrent zeide en nadat in de vorige aflevering zoo
menige bladzijde aan dit onderwerp werd gewijd. Betreuren moet
men het, gelijk ook daar te lezen staat, dat de stof voor de invul
ling van die lijst veelal niet anders schijnt te kunnen gevonden
worden dan op eene wijze, die de beproeving maakt tot eene ware
beproeving voor den beoordeelde.
Maar wanneer men zich verwondert, dat de aan eene dergelijke
beproeving onderworpene niet meer gevoel van eigenwaarde, van
trots toont te- bezitten, door liever heen te gaan dan zich eene zoo
danige behandeling te getroosten, dan vraag ik op mijne beurt: moet
het niet eerder verwondering baren, dat men mannen van eer, soms
met meer dan twintig jaren eervollen dienst, eene behandeling mag
doen ondergaan, die hen dermate kwetst
En al mag het nu nog eens aan een enkele gelukken om zich
door de mazen te werken van het aldus voor hem gespannen net,
wat mag dan van een dergelijke persoonlijkheid worden verwacht?
„Un enseignement resserré de la sorte ne manquera pas derape-
„tisser l'esprit, bien loin de contribuer a le rendre large et ouvert,
„Want voor een leger bestaat er geen grootere ramp, dan de
„kleingeestigen; hetzij dat zij als zoodanig geboren zijn, hetzij dat
„zij bekrompen zijn geraakt door opvoeding. Vooreerst zijn zij op
"zich zelf reeds gevaarlijk, maar bovendien ook door den verderfelij-
"ken invloed, dien zij uitoefenen, door alles om zich heen te verstompen,
|,door overal ontmoediging en tegenzin voor den dienst te verspreiden.