350
de militairen zich met de daad en, wat verzwarend is, en corps
tegen de bevelen hunner superieuren, dan neemt de samenrotting
eerst een ernstig karakter aan, en rechtvaardigt zij dan ook strenge
maatregelen. Alsnu vallende onder art. 85 C. L. handelt men nu
volgens dat artikel. Geeft ook het noemen van namen niets, dan is
de meerdere verplicht van alle hem ten dienste staande middelen
van geweld gebruik te maken. Art. 12 G. D. geeft nu juist aan
wat men in acht te nemen heeft vóór men hiertoe overgaat. Hoe
iemand in ernst kan verlangen, dat meergenoemd art. 12 G. D.
nauwkeurig den duur der tusschenpoozen tusschen de sommaties
moet aangeven, is mij onverklaarbaar. Zooals ik mij dat voorstel
zullen de omstandigheden dit vrij wel doen. Ziet men bijv. dat
er na de eerste sommatie neiging bestaat aan de order te voldoen,
dan zal die tusschenpooze tusschen eerste en tweede sommatie
natuurlijk langer duren, dan wanneer men ziet, dat de sommatie
totaal geene uitwerking heeft.
Met die andere gevallen van samenrotting wordt m. i. bedoeld,
als de samenrotting onder andere omstandigheden plaats heeft, bijv.
niet op grooteren of kleineren afstand uit het kwartier, maar in het
kwartier zelf. Door toevoeging van de laatste alinea heeft men voor
komen, dat superieuren zouden aarzelen volgens art. 12 G. D. te
handelen, indien de samenrotting, d. i. alle samenscholing van mili
tairen tegen den wil hunner superieuren, ook al volgt geen algemeene
opstand, in het kwartier plaats had.
Aanmaning en bevel kunnen, geloof ik, hier vrij wel geacht wor
den synoniem te zijn. Zoodra er superieuren zijn die niet beseffen,
dat eene preek of meerdere aanmaningen hier minder dan ooit op
hare plaats zijn, loopt werkelijk de tucht gevaar, Dochzulke
preekende en herhaaldelijk aanmanende superieuren handelen tegen
den positieven zin van art. 12 G. D., dat spreekt van op de eerste
aanmaning of het eerste bevel van eenig meerdere onvoorwaardelijk
en onmiddellijk uiteengaan, enz. en later wordt gezegd: „Wordt aan
het eerste bevel of de eerste aanmaning niet onmiddellijk voldaan enz."
Zondigen tegen den positieven zin der reglementen is altijd verkeerd,
maar in quaesties, waarbij dooden en gewonden kunnen vallen, zoo
als nog kort geleden gebeurde, en wat veel ernstiger is, waar de
