391
Wanneer men de in het voorgaande geschetste toestanden, feiten
en gebeurtenissen nader overweegt, dan kan het niet anders of men
moet met mij tot het besluit geraken dat dè oorlog met Cetywayo
noodzakelijk geworden en ook besloten was na de annexatie van de
Transvaal en dat die zeker vroeger zou begonnen zijn, ware het niet
dat moeielijkheden elders in Zuid-Afrika en ook de toestand in de
Transvaal zelve dit onmogelijk hadden gemaakt. Dit neemt echter
niet weg, dat men van dat oogenblik af zich op dien oorlog had
moeten voorbereiden, niet direct door het bijeenbrengen van troepen
en krijgsvoorraad, maar op politiek terrein en door het aanwenden
van alle middelen om op de hoogte van alles wat den toestand van
de tegenpartij betrof te geraken en dat dit niet onmiddellijk is ge
schied, blijkt wel uit de voorbereidingen onmiddellijk voor den oorlog
getroffen; men wist toen wel veel, maar zeker veel minder dan men
bij een tijdige voorbereiding had kunnen weten.
Uit den geschetsten gang van zaken blijkt niet, of de Regeering
in het moederland geheel op de hoogte geweest is van de voorne
mens en bedoelingen van de autoriteiten in Zuid-Afrika, afgaande
op het aanvankelijk weigeren van de aangevraagde tr oepenvermeer-
dering zou men geneigd zijn dit eenigszins in twijfel te trekken toch
kan het wel niet anders, of met het oog op de groote consequentie
der zaak het noodige overleg daaraan is voorafgegaan, dit blijkt vol
doende uit de snelle en besliste wijze waarop men op politiek ter
rein is te werk gegaan van af het oogenblik, waarop tot het spoedig
aanvangen van den oorlog besloten ishet niet onmiddellijk voldoen
aan de aanvraag om troepenversterking moet waarschijnlijk meer be
schouwd worden als een gevolg van het onderschatten van den te
verwachten weerstand in verband met de moeielijkheden, die men
in Engeland ten opzichte van de aanvulling elders ondervond.
Als vaststaande kan worden aangenomen dat tot den oorlog be
sloten was vóór het. vertrek van Lord. Chelmsford, den commandant
der troepen in Zuid-Afrika, naar Ratal, dus in den loop van de
maand Juli; de politieke voorbereiding was toen echter reeds zoover
gevorderd, dat zij de militaire voorbereiding steeds vooruit gebleven
is, hoofdzakelijk door den belangrijken tijd, die- er verloopen is en
moest, alvorens voldaan was aan de aanvraag om versterking van
