454
dat van Java. Zollinger, die ook omtrent dit punt zeer wetenswaardige
gegevens verstrekt, noemt de seizoenen, de richting der winden en de
dagelijksche, maandelijksche en jaarlijksche verandering van temperatuur
dezelfde als die op Java. Van Mei tot November komt de heerschende
wind uit het Z. O.van November tot Mei uit het N. W.; de verandering
van land- en zeewind is te Ampenan evenwel niet regelmatig waar te
nemen. Zollinger noteerde tijdens zijn verblijf op Lombok, dat 55 dagen
duurde, als laagste temperatuur 69°. 9 P. en als hoogste 91°. 4 P
De Heer King, die vele jaren op dat eiland doorbracht, verklaart
evenwel, dat hij den thermometer op 67° P. en op 104° P. gezien
heeft.
Mocht men uit de aan dit hoofdstuk voorafgaande beschrijving
van Lombok al de gevolgtrekking gemaakt hebben, dat dit eiland
gezond is, ongelukkig genoeg moet vermeld worden, dat de meeste
der door mij geraadpleegde schrijvers het er over eens zijn, dat Lombok
integendeel een zeer gevaarlijk koortsland is.
En dit moet te meer verbazing wekken, omdat het eiland over
het algemeen hooggelegen is, moorassen ontbreken en goed, helder
drinkwater in ruime hoeveelheid wordt gevonden.
Zollinger zegt, dat hij niet weet, waarin hij de oorzaken der onge
zondheid moet zoeken, doch vermoedt, dat zij zijn gelegen in de
uitdampingen van den vulkanischen bodem, aangezien vooral in den
regentijd talrijke koortsen heerschen.
Ook in den O.- moesson evenwel is Lombok lang niet gezond
Zollinger zegt, dat in den drogen tijd van het jaar, voordat hij het
eiland bezocht, zeer gevaarlijke koortsen hadden gewoed.
Beeds in den aanvang van dit opstei heb ik bij de bespreking
van de baai van Laboean Tring melding gemaakt van de ongezond
heid hater omstreken.
Deze voor de schepen overigens zoo veilige ligplaats moet zoo
uitermate gevaarlijk voor de gezondheid zijn, dat de gezagvoerders
haar slechts in geval van nood opzoeken en dan de manschappen
aan boord consigneeren.
Eene door den reeds meergenoemdeu Heer King daar ter plaatse aan
gelegde scheepstimmerwerf moest worden verlaten, omdat het grootste
